Διαβάστε επίσης
Joomla Templates and Joomla Extensions by JoomlaVision.Com

facebook_icon

Σύνδεση στο forum



climax

Αναζήτηση
Χρήστες
Έχουμε 52 επισκέπτες συνδεδεμένους
Αρχική Κατάθλιψη Ψυχοθεραπεία
Ευρετήριο Άρθρων
Θεραπεία κατάθλιψης
9 μύθοι και αλήθειες για την ψυχοθεραπεία (Ryan Howes,Ph.D.)
11 μύθοι για την ψυχοθεραπεία
Όλες οι σελίδες

Υπάρχουν πολλά είδη ψυχολογικών θεραπειών, ανάμεσά τους η γνωσιακή-συμπεριφορική, η διαπροσωπική και η ψυχοδυναμική, που παρέχουν αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Ψυχοθεραπεία είναι μορφή θεραπείας των ψυχικών διαταραχών στην οποία ένα εκπαιδευμένο άτομο εγκαθιστά μια συμφωνία συνεργασίας με τον ασθενή και μέσα από μια καθορισμένη θεραπευτική επικοινωνία – λεκτική και μη λεκτική – επιχειρεί να ανακουφίσει την ψυχική διαταραχή, να αντιστρέψει ή να μεταβάλει τη δυσπροσαρμοστική συμπεριφορά και να ενθαρρύνει την πρόοδο και την ανάπτυξη της προσωπικότητας (Μάνος, Ν. (1997). Βασικά στοιχεία κλινικής ψυχιατρικής. Θεσσαλονίκη: University Studio Press).

Σε γενικές γραμμές λοιπόν, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει το άτομο που υποφέρει από κατάθλιψη:

• Να αναγνωρίσει τα προβλήματα στη ζωή του που συνέβαλλαν στη κατάθλιψή του και να το βοηθήσει να κατανοήσει ποια θέματα αυτών των προβλημάτων μπορεί να επιλύσει ή να βελτιώσει. Να αναθεωρήσει επιλογές για το μέλλον και να θέσει ρεαλιστικούς στόχους που θα το βοηθήσουν να βελτιώσει τη ψυχική και συναισθηματική του υγεία. Να το βοηθήσει να εντοπίσει πως αντιμετώπισε αποτελεσματικά παρόμοια συναισθήματα, αν είχε στο παρελθόν.

• Να ανιχνεύσει αρνητικές ή διαστρεβλωμένες σκέψεις που συμβάλλουν σε συναισθήματα απελπισίας και ανημπόριας που συνοδεύουν την κατάθλιψη. Να το βοηθήσει να αποκτήσει μια πιο θετική στάση στη ζωή.

• Να διερευνήσει άλλες παγιωμένες σκέψεις και συμπεριφορές που προκαλούν προβλήματα και συμβάλλουν στη διαταραχή της διάθεσης. Για παράδειγμα, να καταλάβει και να βελτιώσει τους τρόπους επικοινωνίας του με άλλους ανθρώπους, οι οποίοι ενδέχεται να συμβάλλουν στην κατάθλιψή του.

• Να το βοηθήσει να αποκτήσει ξανά την αίσθηση ελέγχου και ευχαρίστησης στη ζωή του. Να το βοηθήσει να διακρίνει υγιείς επιλογές και σταδιακά να υιοθετήσει ξανά απολαυστικές και ολοκληρωμένες δραστηριότητες στη ζωή του.

Ένα επεισόδιο κατάθλιψης αυξάνει την πιθανότητα ενός ακόμα επεισοδίου. Η ψυχοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την πιθανότητα να συμβούν κι άλλα επεισόδια ή την έντασή τους. Μέσω της θεραπείας, το άτομο μπορεί να αποκτήσει ικανότητες που θα το βοηθήσουν να αποφύγει ένα ακόμα καταθλιπτικό επεισόδιο.

Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά για τη μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε μερικά άτομα, ιδιαίτερα στις  περιπτώσεις σοβαρής κατάθλιψης. Αποτελεσματικότερος μπορεί να είναι ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας. Ο χειρισμός των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι σημαντικός και γι' αυτό χρειάζεται τακτικός έλεγχος από τον ψυχίατρο που προτείνει τη συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Μερικά άτομα προτιμούν τη ψυχοθεραπεία από τη χρήση φαρμάκων, κυρίως αν η κατάθλιψή τους δεν είναι σοβαρή. Με μία πλήρη κλινική εκτίμηση ο ειδικός θα προτείνει μια αποτελεσματική θεραπεία. Περισσότερα για την φαρμακευτική αγωγή των καταθλιπτικών διαταραχών εδώ.

Η κατάθλιψη μπορεί να βλάψει σοβαρά την ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί στην καθημερινή του ζωή. Η πρόγνωση όμως για το άτομο που αναζητά επαγγελματική βοήθεια είναι πολύ καλή. Δουλεύοντας με τους θεραπευτές του μπορεί να αποκτήσει ξανά τον έλεγχο της ζωής του.

Ας περιγράψουμε ξεχωριστά κάποια είδη ψυχοθεραπείας που έχουν αποδειχτεί αποτελεσματικά για την κατάθλιψη, καθώς και το θεωρητικό τους υπόβαθρο.

Ψυχανάλυση

Η ψυχανάλυση είναι μια προσέγγιση ψυχολογικών διαταραχών και ψυχολογικής θεραπείας που αναπτύχθηκε αρχικά από τον Sigmund Freud στις αρχές του 20ου αιώνα. Το κύριο σημείο της θεωρίας της ψυχανάλυσης είναι η υπόθεση πως η περισσότερη νοητική δραστηριότητα είναι υποσυνείδητη και συνεπώς το να καταλάβεις τους ανθρώπους προϋποθέτει να ερμηνεύσεις το υποσυνείδητο νόημα που κρύβει η συμπεριφορά που εκδηλώνουν. Η ψυχανάλυση (ή απλά ανάλυση) εστιάζει στην επιρροή που έχουν υποσυνείδητες δυνάμεις όπως απωθημένα ένστικτα, εσωτερικές συγκρούσεις και παιδικά τραύματα, στην ψυχική ζωή και προσαρμογή του ατόμου. Πρόκειται για μια μορφή θεραπείας που προσπαθεί να περιορίσει τις ψυχονευρώσεις προκαλώντας βασικές αλλαγές στην προσωπικότητα.

Σύμφωνα με το ψυχαναλυτικό μοντέλο, η κατάθλιψη αντιπροσωπεύει το πένθος που δεν έχει επιλυθεί, το οποίο αποδίδεται σε βιώματα της παιδικής ηλικίας που αποτρέπουν την επιτυχή διεργασία του πένθους.

Υπάρχει ο ασθενής που η απώλειά του προκαλείται από υποταγή σε κάποια σημαντική μορφή της παιδικής του ηλικίας (γονείς, αδέρφια), και ο ασθενής που η απώλειά του αφορά έναν κυρίαρχο στόχο. Η ψυχαναλυτική θεραπεία της κατάθλιψης για τον πρώτο τύπο ασθενούς είναι πιο ενεργητική και υπάρχει περίπτωση στη διαδικασία της θεραπείας ο ασθενής να μεταφέρει έντονα συναισθήματα και ασυνείδητες επιθυμίες που απευθύνονταν σε σημαντικά πρόσωπα της παιδικής του ζωής στον θεραπευτή καθώς είναι ένα πρόσωπο με εξουσία (μεταβίβαση).

Η ψυχοθεραπεία για τον δεύτερο τύπο κατάθλιψης γίνεται μέσα από τις ερμηνείες του νοήματος του στόχου. Η εστίαση στην μεταβίβαση (μεταφορά του καταπιεσμένου παρελθόντος στη σχέση με τον θεραπευτή) βοηθά τον ασθενή να ξεχωρίσει τι είναι πραγματικό στη θεραπευτική σχέση και τι αποτελεί επιρροή από πρώιμες εμπειρίες. Η ανάλυση της μεταβίβασης μπορεί να αυξήσει τη ενδοσκόπηση σχετικά με εσωτερικές συγκρούσεις και προβληματικές σχέσεις, που με τη σειρά τους οδηγούν σε καλύτερη προσαρμοστική και διαπροσωπική λειτουργία.

Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία

Η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία προέρχεται από την ψυχαναλυτική παράδοση που θεωρεί ότι τα άτομα αντιδρούν σε υποσυνείδητες δυνάμεις, ενώ ταυτόχρονα εστιάζει στις διαδικασίες αλλαγής και ανάπτυξης και δίνει προτεραιότητα στην κατανόηση του εαυτού και του ασυνείδητου.

Το πρωταρχικό μέλημα στην (βραχεία) ψυχοδυναμική θεραπεία είναι η ενίσχυση της κατανόησης του ασθενούς σχετικά με τις επαναλαμβανόμενες ασυνείδητες συγκρούσεις (ενδοψυχικές και διαπροσωπικές). Βασική άποψη της ψυχοδυναμικής θεραπείας είναι ότι οι παιδικές εμπειρίες του ασθενούς, οι πρώιμες ανεπίλυτες συγκρούσεις και οι σχέσεις του παρελθόντος επηρεάζουν την τωρινή κατάσταση του ατόμου. Στη θεραπεία, ο θεραπευτής συγκεντρώνεται στα προηγούμενα βιώματα του ασθενούς, στα ασυνείδητα κίνητρα και στις συγκρούσεις της παιδικής ηλικίας, καθώς και στο αντίκτυπο που έχουν αυτά στην τωρινή λειτουργία του ατόμου. Στη θεραπεία αυτή, οι θεραπευτές εξερευνούν τις επιθυμίες των ασθενών, τα όνειρά τους και τις φαντασιώσεις τους. Οι χρονικοί περιορισμοί και οι εστιακές εξερευνήσεις της ζωής του ατόμου και των συναισθημάτων του ξεχωρίζουν τη ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία από την ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία.

Γνωσιακή ψυχοθεραπεία

Γνωσιακή ονομάζεται κάθε θεραπευτική προσέγγιση που στοχεύει στη βελτίωση του ατόμου μέσω παρέμβασης στις γνωστικές διεργασίες. Βασίζεται στην αρχή ότι τα συναισθηματικά προβλήματα είναι αποτέλεσμα λανθασμένου τρόπου σκέψης και διαστρεβλωμένων στάσεων απέναντι στον εαυτό και στους άλλους (Χουντουμάδη, A. & Πατεράκη, Λ. (2008). Λεξικό ψυχολογίας. Αθήνα: Τόπος).

Η κεντρική ιδέα είναι ότι η εμπειρία φιλτράρεται μέσα από γνωστικές ερμηνείες γεγονότων που με τη σειρά τους προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις. Διαταραγμένες συναισθηματικές συνθήκες είναι αποτέλεσμα διαστρεβλωμένων ερμηνειών διαφόρων καταστάσεων της ζωής.

Ο γνωσιακός θεραπευτής δεν ενδιαφέρεται πολύ για το οικογενειακό ιστορικό του ατόμου ή για τις ερμηνείες των γεγονότων του παρελθόντος. Συνεπώς, οι πληροφορίες στις οποίες εστιάζει είναι περισσότερο αντικειμενικές, όπως το χρονικό των συμπτωμάτων και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έχουν επιδεινωθεί αυτά τα συμπτώματα. Αντί να εξετάζει τα πρώιμα τραύματα του πελάτη, υιοθετεί έναν πιο ενεργητικό ρόλο στο να αλλάξει τις συμπεριφορές του ατόμου. Έτσι, τα συγκεκριμένα παράπονα του πελάτη δεν θεωρούνται επιφανειακά ή αμυντικά αλλά συνήθως, ως μέρος του πραγματικού προβλήματος, αντιμετωπίζονται άμεσα. Συνολικά, η αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών ενσωματώνονται σε ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό πακέτο το οποίο το άτομο θα μπορεί να εφαρμόσει και σε άλλες καταστάσεις.

Ο Aaron Beck που ανέπτυξε τη γνωσιακή θεωρία και θεραπεία της κατάθλιψης (1976) υπέθεσε πως τα καταθλιπτικά συμπτώματα εμφανίζονται όταν τα δυσλειτουργικά σχήματα ενός ευάλωτου ατόμου ενεργοποιούνται από εξωτερικούς παράγοντες όπως δυσάρεστα γεγονότα της ζωής. Σχήματα εννοούμε τις βαθιά ριζωμένες γνωστικές δομές οι οποίες βοηθούν το άτομο να ερμηνεύσει τις εμπειρίες του με έναν κατανοητό τρόπο. Η βάση για την καταθλιπτική συμπτωματολογία είναι τα αρνητικά διαστρεβλωμένα «γνωστικά (νοητικά) σχήματα».

Τα καταθλιπτικά άτομα υποφέρουν από εσφαλμένες υποθέσεις στον τρόπο που σκέφτονται σαν να περνάνε τις πληροφορίες μέσα από ένα αρνητικό φίλτρο. Οι αρνητικές ερμηνείες ενός ατόμου συγκεκριμένων καταστάσεων ονομάζονται αυτόματες σκέψεις, επειδή είναι τόσο παγιωμένες που το άτομο σχεδόν δεν τις γνωρίζει - συνειδητοποιεί. Η γνωστική θεραπεία της κατάθλιψης στοχεύει στην αναγνώριση των αρνητικών αυτόματων σκέψεων και την ανάπτυξη εναλλακτικών, πιο λογικών και ρεαλιστικών σκέψεων. Καθώς όλο και περισσότερες αυτόματες σκέψεις εντοπίζονται, βγαίνουν στην επιφάνεια μοτίβα που αποκαλύπτουν υποβόσκουσες πεποιθήσεις και πυρηνικές (κύριες) απόψεις, όπως για παράδειγμα: «δεν καταφέρνω ποτέ να δημιουργήσω φιλίες». Η διόρθωση των αρνητικών νοητικών σχημάτων έχει συνέπεια την βελτίωση της ψυχικής υγείας του ατόμου.

Η γνωσιακή προσέγγιση χαρακτηρίζεται τόσο από συμπεριφορικές τεχνικές που έχουν σαν στόχο τη διόρθωση των συνεπειών του αρνητικού τρόπου σκέψης στην καθημερινή ζωή με συγκεκριμένες ασκήσεις, όσο και από γνωστικές τεχνικές όπως γνωστικές ανακατασκευές, που βοηθούν το άτομο να αναγνωρίσει και να διορθώσει τα δυσλειτουργικά του γνωστικά σχήματα. Γι' αυτό η γνωστική θεραπεία ονομάζεται συχνά και γνωστική – συμπεριφορική θεραπεία.

Γνωσιακή – συμπεριφορική (ή συμπεριφοριστική) θεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στη θεραπεία της συμπεριφοράς, αλλά επεκτείνει την προσπάθεια τροποποίησης της συμπεριφοράς και επαναμάθησης και στις γνωστικές διεργασίες. Αποσκοπεί στην επανεξέταση και αναδιάρθρωση των λανθασμένων πεποιθήσεων και πλαισίων αναφοράς (Χουντουμάδη, A. & Πατεράκη, Λ. (2008). Λεξικό ψυχολογίας. Αθήνα: Τόπος).

Στη γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία ο ειδικός εστιάζει στον αντίκτυπο που έχουν οι δυσλειτουργικές σκέψεις του ασθενούς στην τωρινή του συμπεριφορά καθώς και στην μελλοντική του λειτουργία. Η γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία στοχεύει να αξιολογήσει, να προκαλέσει και να αλλάξει τον δυσλειτουργικό τρόπο σκέψης του ατόμου (γνωστικές ανακατασκευές). Σε αυτή τη μορφή θεραπείας, ο θεραπευτής δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε ασκήσεις για το σπίτι και δραστηριότητες εκτός συνεδρίας.

Η στάση του θεραπευτή είναι ενεργητική όσο αφορά τις θεραπευτικές παρεμβάσεις και τα θέματα συζήτησης, ενώ χρησιμοποιεί μια ψυχοεκπαιδευτική προσέγγιση και διδάσκει τον ασθενή καινούριες μεθόδους αντιμετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων. Εκτός από τις γνωστικές ανακατασκευές, η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων και η τεχνική χαλάρωσης έχουν πρωταρχική θέση στη θεραπεία.

Διαπροσωπική ψυχοθεραπεία (interpersonal psychotherapy – IPT)

Ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που αναπτύχθηκε από τον Harry Stack Sullivan και εστιάζεται στην επικοινωνία και στις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις σε συνδυασμό με τον αντίκτυπο του περιβάλλοντος. Οι διαπροσωπικές σχέσεις θεωρούνται η πλέον ουσιαστική πτυχή της προσωπικότητας και η βασική πηγή συναισθηματικής ασφάλειας ή ανασφάλειας (Χουντουμάδη, A. & Πατεράκη, Λ. (2008). Λεξικό ψυχολογίας. Αθήνα: Τόπος).

Η θεραπεία βασίζεται στην ιδέα ότι κοινωνικές και διαπροσωπικές διεργασίες σχετίζονται με την κατάθλιψη. Προβληματικοί τομείς που σχετίζονται με τη διαταραχή είναι το πένθος μετά από μια απώλεια (θάνατο), διαμάχες με άλλα άτομα με αποτέλεσμα επαναδιαπραγμάτευση, διάλυση ή αδιέξοδο, αλλαγές ρόλων (μεταβατικές καταστάσεις όπως διαζύγιο, μετακόμιση, σύνταξη) και διαπροσωπικές αδυναμίες, όπως έλλειψη δεξιοτήτων επικοινωνίας.

Ένας από τους στόχους αυτής της βραχείας και καλά δομημένης ψυχοθεραπείας είναι η διερεύνηση του συνδέσμου μεταξύ του διαπροσωπικού προβλήματος και της αλλαγής των συμπτωμάτων.

Υπαρξιακή ψυχοθεραπεία

Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία είναι μία δυναμική θεραπευτική προσέγγιση, η οποία εστιάζει την προσοχή της σε αγωνίες που έχουν τις ρίζες τους στην καρδιά της ύπαρξης. Το υπαρξιακό μοντέλο υποστηρίζει ότι οι εσωτερικές μας συγκρούσεις δεν προέρχονται μόνο από την πάλη μας με καταπιεσμένα ένστικτα, με εσωτερικευμένους σημαντικούς ενηλίκες ή με τραυματικά βιώματα, αλλά και από την αναμέτρησή μας με τα δεδομένα της ύπαρξης.

Όλοι μας αντιμετωπίζουμε την προοπτική των γηρατειών και της παρακμής, ή τη μοναξιά. Το άτομο μπορεί να φτάσει σε απόγνωση ως αποτέλεσμα της αναμέτρησής του με σκληρά δεδομένα της ανθρώπινης μοίρας, όπως το θάνατο, την απομόνωση, το νόημα της ζωής, ακόμα και την ελευθερία.

Η υπαρξιακή ψυχοθεραπεία παρέχει ενδοσκόπηση στους αμυντικούς μηχανισμούς του ατόμου απέναντι στο άγχος του θανάτου ή σε άλλες απειλές της ανθρώπινης ύπαρξης και της μοναδικότητάς του.

Ομαδική ψυχοθεραπεία

Επειδή συμπεριφορικά η κατάθλιψη σχετίζεται με κοινωνική απομόνωση, η ομαδική ψυχοθεραπεία βοηθάει στη βελτίωση των διαπροσωπικών δεξιοτήτων και μειώνει την αποξένωση των ατόμων. Παρέχει σημαντική υποστήριξη ενώ παράλληλα εξοικονομεί χρόνο και χρήματα.

Συνθετική ψυχοθεραπεία

Συγκεντρώνει θεωρίες από πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις και κάνει χρήση ποικίλων θεραπευτικών τεχνικών. Στοιχεία από σωματικές, ψυχοδυναμικές, υπαρξιακές και συμπεριφορικές θεραπείες μπορεί να χρησιμοποιηθούν. Ο θεραπευτής συνδυάζει στοιχεία και τεχνικές από διαφορετικές σχολές με τρόπο τέτοιο που θα παρέχουν την καλύτερη εξήγηση για την αιτιολογία μιας συγκεκριμένης παθολογίας και την πιο αποτελεσματική θεραπεία για το συγκεκριμένο άτομο. Αρχικά εστιάζει στο αρχικό αίτημα του πελάτη και σε τρόπους με τους οποίους θα ελέγξει αυτά τα προβλήματα. Με το που θα τεθούν τα επείγοντα θέματα, η θεραπεία μπορεί να εισχωρήσει στα υποβόσκοντα αίτια. Το παρελθόν του πελάτη εξετάζεται ώστε να βοηθήσει το άτομο να εντοπίσει σημαντικά γεγονότα που μπορεί να διαμόρφωσαν τη ζωή του. Οι τρόποι με τους οποίους αυτά τα γεγονότα μπορεί να συνέβαλλαν στα τωρινά προβλήματα του πελάτη συζητούνται στην ατομική ή ομαδική θεραπεία. Τελικά ο θεραπευτής και ο πελάτης συζητούν με ποιο τρόπο οι νέες ενδοσκοπήσεις θα βοηθήσουν τον δεύτερο μακροπρόθεσμα να είναι λειτουργικός κι ευέλικτος.

Η οικογένεια και οι φίλοι

Η συμμετοχή και η στήριξη της οικογένειας και των φίλων μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στη βοήθεια του ατόμου που υποφέρει από κατάθλιψη. Μπορούν να το ενθαρρύνουν να παραμείνει στη θεραπεία και να εξασκεί τις τεχνικές και τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων που μαθαίνει στη ψυχοθεραπεία.

Η συμβίωση με ένα καταθλιπτικό άτομο μπορεί να είναι πολύ δύσκολη και στρεσογόνα για την οικογένεια και τους φίλους. Ο πόνος που νιώθουν όταν βλέπουν το αγαπημένο τους πρόσωπο να υποφέρει από κατάθλιψη, μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα απελπισίας και απώλειας. Η οικογενειακή ή η θεραπεία γάμου μπορεί να είναι αποτελεσματικές στο να φέρουν μαζί όλα τα άτομα που επηρεάζονται από τη κατάθλιψη και να τους βοηθήσει να μάθουν πώς να αλληλεπιδρούν πιο λειτουργικά. Επίσης τα άτομα που δεν έχουν βιώσει ποτέ τους κατάθλιψη έχουν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα για τη διαταραχή και να βρουν εποικοδομητικούς τρόπους να στηρίξουν το δικό τους άνθρωπο που πάσχει από κατάθλιψη.

Κείμενο: Δήμητρα Τσώλα - Γιαννατσή, Ιδρυτικό μέλος και Γραμματέας της Ελεγκτικής Επιτροπής του ΜΑΖΙ, Σύμβουλος ψυχικής υγείας (B.A. in Psychology, M.A. in Clinical Psychology)


 

 

 

unrevealing

9 μύθοι και αλήθειες για την ψυχοθεραπεία (σύμφωνα με τον Ryan Howes, Ph.D., Κλινικού Ψυχολόγου)

Δυστυχώς, η ψυχοθεραπεία εξακολουθεί να παραμένει ένα θέμα ταμπού για το οποίο επιμένουν πολλοί μύθοι. Το πρόβλημα; Αυτές οι παρερμηνείες μπορεί να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να ζητήσουν βοήθεια και να πάνε καλύτερα - και δίνουν σε κάτι πολύτιμο ένα κακό όνομα.

Παρακάτω, ο Ryan Howes, Ph.D, κλινικός ψυχολόγος στην Pasadena (California), αποκαλύπτει την πραγματικότητα πίσω από εννέα μύθους που επιμένουν σχετικά με τη ψυχοθεραπεία και τους ψυχοθεραπευτές.

 

1. Μύθος: Η ψυχοθεραπεία αφορά μόνο τα άτομα με "σοβαρά" ψυχολογικά θέματα

Αλήθεια: Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι θα πρέπει να διαγνωστούν με μια ψυχολογική διαταραχή ή να αγωνίζονται βαθιά με τα ψυχικά τραύματα τους, προκειμένου να αναζητήσουν θεραπεία. Στην πραγματικότητα, η έρευνα έχει δείξει ότι τα περισσότερα ζευγάρια, για παράδειγμα, περιμένουν περίπου έξι έτη πριν ζητήσουν βοήθεια. Η αναμονή καταφέρνει μόνο να επιδεινώνει τα προβλήματα και καθιστά πολύ πιο δύσκολο να τα ξεμπερδέψουν και να τα επιλύσουν αργότερα.
Και στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλοί λόγοι που οι άνθρωποι βλέπουν ψυχοθεραπευτές. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του 2004, το 27% των ενηλίκων υποβλήθηκαν σε θεραπεία ψυχικής υγείας τα προηγούμενα δύο χρόνια, 30 εκατομμύρια εκ των οποίων έκαναν ψυχοθεραπεία.
«Οι άνθρωποι πηγαίνουν για θεραπεία για την διαχείριση των διαταραχών, των σχέσεων τους, του άγχους, της θλίψης, να καταλάβουν ποιοι είναι και να μάθουν να ζουν τη ζωή τους στο έπακρο», δηλώνει ο Howes, ο οποίος γράφει επίσης το blog «In Therapy" («Σε θεραπεία»). «Δεν υπάρχει καμία ντροπή στο να θέλεις κανείς μια καλύτερη ζωή».

 

2. Μύθος: Οι θεραπευτές είναι όλοι New – Age, φιλικοί τύποι που συνήθως σου λένε «είσαι αρκετά καλός και αρκετά έξυπνος».

Αλήθεια: Σύμφωνα με το Howes, «Οι περισσότεροι θεραπευτές είναι ενθαρρυντικοί και έχουν ενσυναίσθηση και ορισμένα μοντέλα θεραπείας δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην ζεστή – φιλική υποστήριξη απ' ότι άλλες προσεγγίσεις, αλλά σίγουρα δεν λειτουργούν με αυτό τον τρόπο όλες οι θεραπείες». Οι θεραπευτές προκαλούν και εκπαιδεύουν επίσης τον ασθενή. «Η θεραπεία τύπου 'υποστήριξης μαζορέτας' είναι καλή για την τηλεόραση, αλλά δεν είναι πάντα καλή θεραπεία».


3. Μύθος: Οι θεραπευτές τα κάνουν όλα για τα χρήματα.

Αλήθεια: Αν οι θεραπευτές ήταν πραγματικά δέσμιοι των χρημάτων, θα είχα διαλέξει άλλες πιο επικερδείς καριέρες. Όπως το θέτει ο Howes, «εάν οι θεραπευτές ήθελαν χρήματα θα σπούδαζαν επιχειρήσεις ή νομική αντί για ψυχολογία». Προσθέτει επίσης: «οι θεραπευτές που ευημερούν σε αυτή την δουλειά, έχουν έναν βαθύ σεβασμό για τον άνθρωπο και δεν οδηγούνται από το χρήμα».


4. Μύθος : Η θεραπεία είναι κοινή λογική.

Αλήθεια: Συχνά ακούμε ότι η θεραπεία είναι άχρηστη, διότι όλοι οι θεραπευτές αναμασούν την κοινή γνώση. Αλλά, σύμφωνα με τον Howes, «η κοινή λογική είναι η σοφία που ισχύει για όλους, αλλά η θεραπεία παρέχει τη διορατική εσωτερική γνώση που είναι μοναδική για τον καθένα»Περιγράφει την ψυχοθεραπεία ως ένα ακαδημαϊκό μάθημα στο οποίο εσείς οι ίδιοι είστε το αντικείμενο μελέτης. «Η θεραπεία θα σας δώσει ένα μέρος για να επικεντρωθείτε στον εαυτό σας με την υποστήριξη ενός εμπειρογνώμονα, ο οποίος εργάζεται για να σας καταλάβει και να σας καθοδηγήσει έτσι ώστε να επιτύχετε τους στόχους σας».

 

5. Μύθος : Η θεραπεία είναι περιττή όταν μπορείτε απλά να μιλήσετε με καλούς φίλους.

Αλήθεια: Υπάρχει μια πλειοψηφική αντίληψη στην κοινωνία μας που λέει πως απλά η στήριξη ενός καλού φίλου μπορεί να υποκαταστήσει τη θεραπεία . Η κοινωνική στήριξη είναι σημαντική για όλους, ειδικά όταν είστε πολύ αγχωμένοι. «Οι φίλοι δίνουν αγάπη, υποστήριξη και σοφία που μπορεί να είναι ανεκτίμητη», λέει ο Howes .
Αλλά η θεραπεία είναι πολύ διαφορετική από τις σχέσεις με τους φίλους και την οικογένεια. Ο Howes δίνει αρκετούς σημαντικούς λόγους γι' αυτό. Καταρχήν, οι θεραπευτές είναι ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες που έχουν χρόνια πείρας και εκπαίδευσης «για τη διάγνωση και τη θεραπεία γνωσιακών, συναισθηματικών, συμπεριφορικών και σχεσιακών θεμάτων».
Δεύτερον, οι σχέσεις είναι αμοιβαίες. Συνήθως με τους φίλους συζητάμε τόσο τα δικά τους θέματα όσο και τα δικά μας. Όταν είστε σε θεραπεία ωστόσο, κάθε συνεδρία είναι αφιερωμένη σε σας και τις προσωπικές σας ανάγκες .
Επίσης, στη θεραπεία, μπορείτε να εξωτερικεύσετε και τις πιο βαθιές σας σκέψεις. Με τους φίλους είναι πιο πιθανό να λογοκρίνετε τον εαυτό σας, επειδή δεν θέλετε είτε να πληγώσετε τασυναισθήματά τους είτε να απεικονίσετε τον εαυτό σας ή τους άλλους με αρνητικό τρόπο». Με άλλα λόγια, «μπορείτε να αποφύγετε ή να παρακάμψετε κάποια θέματα ή να τα στρογγυλέψετε και να 'γλυκάνετε το χάπι' γιατί ξέρετε το φίλο σας τόσο καλά και ξέρετε εκ των προτέρων με ποιο τρόπο θα σας επηρεάσουν τα σχόλια του».
Και, τέλος, η θεραπεία είναι εμπιστευτική. «Οι θεραπευτές είναι νομικά υποχρεωμένοι να κρατούν το απόρρητο των συζητήσεων σας (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Για κάποιους, αυτό κάνει την ψυχοθεραπεία ανεκτίμητη»


6. Μύθος : Η θεραπεία είναι πάρα πολύ ακριβή

Αλήθεια: Το κόστος απαγορεύει πράγματι σε πολλά άτομα την αναζήτηση θεραπείας. Αλλά υπάρχει πραγματικά ένα ευρύ φάσμα αμοιβών. Σύμφωνα με τον Howes , «οι τιμές της θεραπείας κυμαίνονται από δωρεάν σε ορισμένα κέντρα ψυχικής υγείας και κοινοτικές – δημοτικές δομές έως εξαιρετικά υψηλές σε ιδιωτικές κλινικές και ιατρεία». Επίσης, ορισμένοι ψυχοθεραπευτές διαπραγματεύονται την αμοιβή τους με βάση το εισόδημά του ατόμου.
Ο Howes ενθαρρύνει επίσης τους αναγνώστες να εξετάσουν τα κέρδη από άλλες επενδύσεις που κάνουν. Για παράδειγμα, συγκρίνετε «πόσα χρήματα ξοδεύετε ετησίως σχετικά με τα πράγματα που θα σας βοηθήσουν να αισθανθείτε καλά για τη ζωή σας επιφανειακά» - όπως αυτοκίνητα, ρούχα, ακριβά δείπνα και δώρα – «με το κόστος του να εργάζεστε άμεσα με τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές σας μέσα από τη θεραπεία». «Σκεφτείτε πόσο θα ήταν το κέρδος σας αν χρησιμοποιούσατε ολόκληρο το δυναμικό σας, αφαιρώντας όλα τα εμπόδια που σας κρατάνε πίσω».

 

7. Μύθος : Οι θεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν μόνο εάν έχουν βιώσει το ίδιο πράγμα.

Αλήθεια: Υπάρχει μια κοινή πεποίθηση, ότι προκειμένου να μπορεί να βοηθήσει πραγματικά κάποιος, θα πρέπει να έχει αντιμετωπίσει και ξεπεράσει τις ίδιες δυσκολίες. Αν δεν έχει περάσει τα ίδια, δεν θα μπορέσει να καταλάβει τον άλλον και να παρέχει αποτελεσματικές λύσεις.

Σύμφωνα με τον Howes, το να θέλει κανείς ο θεραπευτής του να έχει επιλύσει τα ίδια θέματα «έχει να κάνει περισσότερο με την επιθυμία να γίνει κατανοητός και να μην ακούσει απλά μια διάγνωση. Οι άνθρωποι που υποφέρουν, ανεξάρτητα από το συγκεκριμένο θέμα τους, θέλουν να ξέρουν ότι κάποιος καταλαβαίνει τι αντιμετωπίζουν και το πώς αισθάνονται», ειδικά αν έχουν νιώσει παρεξηγημένοι σε άλλες περιπτώσεις.

Αλλά το να μοιράζεται κανείς κοινές εμπειρίες είναι μόνο ένα από τα πιθανά μονοπάτια κατανόησης. Η κατάρτιση, η κλινική εμπειρία και η προσωπική μας εμπειρία με ίδια συναισθήματα ή συγκρούσεις σε ένα διαφορετικό πλαίσιο, μπορεί να μας έχουν βοηθήσει να έχουμε αυτή την κατανόηση». Οι περισσότεροι θεραπευτές έχουν την εκπαίδευση, «την κατάρτιση και την εμπειρία για να κατανοήσουν και να θεραπεύσουν τα προβλήματα που τους παρουσιάζουν οι πελάτες τους και αν όχι, είναι εκπαιδευμένοι να τους παραπέμπουν σε άλλους, περισσότερο κατάλληλους θεραπευτές».

 

8. Μύθος: Οι άνθρωποι που ζητάνε ψυχολογική βοήθεια είναι αδύναμοι

Αλήθεια: Σκεφτείτε το κάπως έτσι, λέει ο Howes: Είναι οι άνθρωποι που πηγαίνουν στο σχολείο αδύναμοι να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους ή οι άνθρωποι που πηγαίνουν στον παθολόγο αδύναμοι να θεραπεύσουν τον εαυτό τους; Φυσικά και όχι!
Δυστυχώς, οι συναισθηματικές ή νοητικές διαταραχές θεωρούνται συχνά σαν ηθικά παραπτώματα ή ελαττώματα της προσωπικότητας. Όποιος δεν μπορεί να διορθώσει τα ίδια του τα προβλήματα θεωρείται αδύναμος, έτσι η θεραπεία τείνει να στιγματίζεται ως αδύναμη λύση. Αλλά είναι ακριβώς το αντίθετο. Όταν αναζητάτε βοήθεια για τα προβλήματά σας, σημαίνει ότι είστε στη φάση της ανάληψης δράσης. Ο Howes τονίζει ότι «η αναζήτηση βοήθειας συχνά απαιτεί περισσότερη δύναμη από ό, τι η παθητική αναμονή σε μια μη λειτουργική κατάσταση». Επιπλέον, σκεφτείτε πόσα άλλα επιτυχημένα άτομα είχανε βοήθεια από προπονητές, συμβούλους και ψυχολόγους, συμπεριλαμβανομένων κορυφαίων αθλητών, στελεχών εταιρειών και κατόχων βραβείου Νόμπελ.

 

9. Μύθος: Οι θεραπευτές επιλέγουν αυτό το επάγγελμα για να διορθώσουν τα δικά τους προβλήματα.

Αλήθεια: Οι περισσότεροι θεραπευτές, εξηγεί ο Howes, έχουν ένα προσωπικό λόγο για την απόφαση να ακολουθήσουν τη ψυχολογία ή την ψυχιατρική ως επάγγελμά τους. Ο λόγος αυτός είναι «είτε η θετική εμπειρία από την δική τους προσωπική θεραπεία, είτε μια βαθιά περιέργεια για τα ψυχολογικά θέματα , είτε πάθος να βοηθήσουν όσους έχουν ανάγκη». Αλλά ανεξάρτητα από το αρχικό λόγο, ο απώτερος στόχος είναι να βοηθήσουν τους πελάτες τους. «Αν ο θεραπευτής δεν είναι ικανός να κάνει προτεραιότητα του την θεραπεία του πελάτη του, τότε πιθανότατα ούτε θα ευχαριστιέται ούτε θα πετύχει σε αυτή την δουλειά».

Γενικά, να θυμάστε ότι κάθε θεραπευτής είναι διαφορετικός. Εάν δεν αισθάνεστε άνετα με έναν συγκεκριμένο επαγγελματία, βρείτε έναν άλλο.

 

Κείμενο: MARGARITA TARTAKOVSKY, M.S.
Μετάφραση: Σπυριδούλα Κρότση, φοιτήτρια Ιατρικής
Επιμέλεια στα ελληνικά: Αγγελική Μενεδιάτου, Ψυχολόγος Μ.Α. Κλινικής Ψυχολογίας, Πρόεδρος Δ.Σ. και Επιστημονική Υπεύθυνη του ΜΑΖΙ
 
 

 

 

 

 

 197107 275301445905826 1763232219 n

 

Κλινικοί Ψυχολόγοι αποκαλύπτουν κάποιους υπάρχοντες μύθους και παρερμηνείες σχετικά με τη ψυχοθεραπευτική διαδικασία.


1ος Μύθος : Όλοι μπορούν να επωφεληθούν από την θεραπευτική διαδικασία.

Καθένας που θέλει να δεσμευτεί ως προς τη θεραπευτική διαδικασία μπορεί να επωφεληθεί. Άνθρωποι που δεν έχουν το ελάχιστο κίνητρο για να αλλάξουν προφανώς δε θα το κάνουν. Ο ψυχοθεραπευτής Jeffrey Sumber, MA, υπογράμμισε την σημασία του να είσαι έτοιμος, πρόθυμος και ανοιχτός στη θεραπεία:

"Κάποιοι πιστεύουν ότι η ψυχοθεραπεία είναι κατάλληλη για όλους. Είναι αυτό το γνωστό 'ποιος δε θα επωφελούνταν από λίγη θεραπεία;'

Προσωπικά πιστεύω ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που επωφελούνται από τις υπηρεσίες μας, αλλά σύμφωνα με την προσωπική μου πείρα μόνο εάν ένας άνθρωπος είναι πραγματικά ανοιχτός και έτοιμος να 'δουλέψει' θα δει πραγματικό – θεραπευτικό αποτέλεσμα. Διαφορετικά, η θεραπευτική διαδικασία μπορεί στην πραγματικότητα να γίνει μια αρνητική εμπειρία σε τέτοιο βαθμό που όταν κάποιος είναι πραγματικά έτοιμος να κάνει κάποια αλλαγή, η προηγούμενη δυσάρεστη εμπειρία του με τη ψυχοθεραπεία θα είναι αποτρεπτική.

Ένας εχθρικά διακείμενος πελάτης δεν βοηθά ούτε εκείνον ούτε τον θεραπευτή. Η δουλειά των θεραπευτών δεν είναι να αλλάξουν τους ανθρώπους; Είναι να υποστηρίξουν τους ανθρώπους που θέλουν να θεραπευτούν δίνοντάς τους πίσω τη δική τους (χαμένη) δύναμη. Υπάρχουν προφανώς κάποιοι πελάτες που είναι 99% ενάντια στο να αλλάξουν τις συμπεριφορές τους ή τις πεποιθήσεις τους, απαιτείται όμως μόνο ένα 1%, ένα νήμα ενδιαφέροντος ή ελπίδας, για να πετύχει η διαδικασία".

 

2ος Μύθος : Η ψυχοθεραπεία είναι σαν να μιλάς με ένα φίλο σου.

Σύμφωνα με τον Ari Tuckman, PsyD, κλινικό ψυχολόγο και συγγραφέα του βιβλίου «Understand Your Brain, Get More Done: The ADHD Executive Functions Workbook» («Κατανόησε τον Εγκέφαλο σου, Κάνε Περισσότερα: Τετράδιο εργασιών εκτελεστικών λειτουργιών για την Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας»), αν και οι φίλοι είναι ζωτικής σημασίας, ο θεραπευτής είναι μοναδικά εξειδικευμένος στο να σε βοηθήσει:

"Είναι φυσικά σημαντικό να έχεις φίλους στους οποίους μπορείς να μιλήσεις, αλλά ο ψυχοθεραπευτής είναι εκπαιδευμένος στο να αντιλαμβάνεται αυτά τα θέματα πιο βαθιά και άρα είναι ικανός να προσφέρει κάτι παραπάνω από μια απλή συμβουλή. Η ζωή, κάποιες φορές, γίνεται πιο σύνθετη και χρειάζεται μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης ούτως ώστε να ξεπεράσει την υπάρχουσα κατάσταση.

Επίσης, καθώς η θεραπευτική διαδικασία είναι εμπιστευτική και ο ψυχοθεραπευτής δεν έχει ιδιοτελές συμφέρον ως προς αυτό που θα κάνεις, μπορεί να σου είναι πιο εύκολο να μιλάς ανοιχτά με έναν ψυχοθεραπευτή και να προσεγγίζετε την ουσία σε ότι σου συμβαίνει".

 

3ος Μύθος : H ψυχοθεραπεία έχει αποτέλεσμα μόνο αν υποφέρεις.

Η ψυχοθεραπεία συχνά θεωρείται μια επίπονη και θλιβερή διαδικασία. Αυτή η εικόνα αγνοεί όμως το γεγονός ότι η ψυχοθεραπεία εξοπλίζει τους πελάτες με τις απαραίτητες δεξιότητες ώστε να έχουν μια καλύτερη ποιοτικά ζωή – και αυτό μπορεί να είναι πολύ ικανοποιητικό. Όπως λέει ο Tuckman:

"Αν και η ψυχοθεραπεία μπορεί να ανακινεί κάποια αρκετά επίπονα θέματα, δε χρειάζεται να μιλάμε μόνο για πόνο και βάσανα. Πρόκειται για μια διαδικασία που αφορά περισσότερο την κατανόηση του εαυτού σου και των άλλων με ένα διαφορετικό τρόπο και σου διδάσκει τρόπους αντιμετώπισης όλων των θεμάτων που οι πιο πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν μια δεδομένη χρονική στιγμή: έλλειψη ικανοποίησης από μια σχέση, απώλεια, θυμός, αβεβαιότητα για το μέλλον, μετάβαση από μια κατάσταση σε μια άλλη κλπ. Παρόλο που οι πιο πολλοί άνθρωποι περνούν μέσα από τέτοιες εμπειρίες, η ψυχοθεραπεία μπορεί να σε βοηθήσει να τις χειριστείς πιο ομαλά και με μεγαλύτερη επιτυχία".

 

4ος Μύθος : H ψυχοθεραπεία συνεπάγεται να κατηγορείς τους γονείς σου.

"Η ψυχοθεραπεία έχει αλλάξει πολύ σε σχέση με την εποχή που εστίαζε κυρίως στα πρώτα χρόνια της ζωής", λέει ο Tuckman. Παρόλο που οι θεραπευτές δεν έχουν πια εμμονή με τους γονείς των πελατών ή το παρελθόν τους, το να ανιχνεύουν την ιστορία τους βοηθά στο να αποκομίσουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις εμπειρίες και τα προβληματισμούς τους στο παρόν.

Σύμφωνα με την Joyce Marter, LCPC, ψυχοθεραπεύτρια και ιδιοκτήτρια της Urban Balance, ενός φορέα συμβουλευτικής στην ευρύτερη περιοχή του Σικάγο:

"Πολλοί άνθρωποι μπαίνουν στην ψυχοθεραπευτική διαδικασία, λέγοντας πως θέλουν να διευθετήσουν ένα ζήτημα της καθημερινότητας ή έναν στρεσογόνο παράγοντα, αλλά δεν είναι πρόθυμοι να μιλήσουν για τις προσωπικές τους ιστορίες επειδή δε θέλουν να βουτήξουν στο παρελθόν.

Τους εξηγώ ότι η πρώτη φάση της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας είναι η συγκέντρωση πληροφοριών, κατά την οποία ο ψυχοθεραπευτής ρωτά τους πελάτες σχετικά με το παρελθόν τους σε μια προσπάθεια να τους γνωρίσει και να τους κατανοήσει.

Η πεποίθησή μου είναι ότι οι πρότερες εμπειρίες μας συχνά μας διαμορφώνουν και μας εξελίσσουν σε αυτό που είμαστε σήμερα. Όλοι μας επαναλαμβάνουμε υποσυνείδητα οικογενειακά μοτίβα, μέχρι να τα κατανοήσουμε και να τα επεξεργαστούμε.

Προφανώς δε χρειάζεται να ξοδέψετε χρόνια κάνοντας ψυχανάλυση για να έχετε μια κάποια πρόοδο στην θεραπεία, αλλά το να δώσετε ακόμα και ένα σύντομο ψυχοκοινωνικό ιστορικό είναι ένα σημαντικό κομμάτι μιας βραχείας, επικεντρωμένης στο πρόβλημα, προσέγγισης.
Εξηγώ στους πελάτες μου ότι δε πρόκειται να μπουν σε μια διαδικασία απόδοσης ευθυνών στους γονείς τους ούτε πρόκειται να μιλάμε αποκλειστικά για το παρελθόν τους. Πρόκειται περισσότερο για μια διαδικασία κατά την οποία αποτιμούμε τις συναισθηματικές εμπειρίες τους και αυξάνουμε την επίγνωσή τους σχετικά με το πόσο αυτές οι πρότερες καταστάσεις της ζωής τους τους επηρεάζουν στο εδώ και τώρα και στο τρέχον ζήτημά για το οποίο στράφηκαν στην θεραπεία. Η αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων από το παρελθόν μπορεί να είναι το κλειδί για να προχωρήσουμε μπροστά στο μέλλον".

 

5ος Μύθος : Η ψυχοθεραπεία συνεπάγεται πλύσιμο εγκεφάλου.

Η Amy Pershing, ψυχοθεραπεύτρια και διευθύντρια του κέντρου Pershing Turner, άκουσε αυτόν τον μύθο σε μια κοινωνική εκδήλωση. Κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι ψυχοθεραπευτές προωθούν τις προσωπικές τους ιδέες και αντιλήψεις στους πελάτες τους. Ωστόσο, ένας καλός ψυχοθεραπευτής σε βοηθά να ξανά-ανακαλύψεις ή ξανακερδίσεις τον εαυτό σου, και όχι να τον χάσεις. Όπως εξήγησε:

"Υπάρχει μια στιγμή στη θεραπεία, ειδικά στην αρχή, όπου ο θεραπευτής, μόνο μέσα από το δικό του φιλοσοφικό πρίσμα, βοηθά τον πελάτη να καταλάβει τις διεργασίες του μυαλού του (και, τουλάχιστον στις θεραπείες που αφορούν τις διατροφικές διαταραχές, το σώμα του), τον εκπαιδεύει σχετικά με την ισχύουσα κανονιστική πορεία της ανθρώπινης ανάπτυξης και αναγνωρίζει τις στρατηγικές που ο πελάτης μπορεί να έχει αναπτύξει για να επιβιώσει από κάθε είδους τραύμα.

Κάθε θεραπευτής κάνει όλα αυτά μέσα από το δικό του σύνολο σοφίας, εργαλείων και στρατηγικών, στα οποία πιστεύει τόσο επαγγελματικά όσο και προσωπικά. Συνεπώς, μπορούμε να πούμε ότι η θεραπεία κάνει τους ανθρώπους να 'συμβαδίζουν' με το πώς ο θεραπευτής βλέπει τα πράγματα;

Η καλή θεραπεία, σύμφωνα με τον δικό μου τρόπο σκέψης, πάντα ξεκινά με τη δημιουργία ενός 'δοχείου'. Πρόκειται για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ασφάλειας, που προέρχονται από την αποδοχή και το 'άνευ όρων θετικό βλέμμα' (του θεραπευτή προς τον πελάτη) .
Αυτά είναι αγαθά που πολλοί πελάτες δεν έχουν σε αφθονία. Ο σκοπός αυτού του δοχείου δεν είναι να μεταστρέψει αλλά να δημιουργήσει χώρο για τους πελάτες ώστε να πάρουν το ρίσκο να βρουν τον αυθεντικό Εαυτό τους.

Για να επιτευχθεί αυτό, μερικές φορές οι πελάτες χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν κομμάτια κάποιου έμπιστου ανθρώπου που θα τους βοηθήσει να χτίσουν μια γέφυρα επικοινωνίας προς εκείνο τον Εαυτό (τον αυθεντικό). Μπορούν να δοκιμάσουν πράγματα που προτείνω με σκοπό να ανακαλύψουν την δική τους αληθινή απάντηση ('Δούλεψε αυτό για μένα;'), όχι να κάνουν απλώς εφαρμογή μιας διδασκαλίας για να περάσουν κάποιου είδους τεστ.
Όταν οι πελάτες λένε αυτά που νομίζουν ότι θέλω να ακούσω, δεν έχουμε δουλέψει σωστά. Όταν λένε κάτι επειδή αυτό ισχύει για τους ίδιους, τότε έχουμε εκπληρώσει την αποστολή μας.

Για όσους δεν έχουν μπει σε ψυχοθεραπευτική διαδικασία εξαιτίας του φόβου τους ότι θα χάσουν τον εαυτό τους, θα τους προσκαλούσα να προκαλέσουν έναν πιθανό θεραπευτή με αυτήν ακριβώς την ερώτηση - ανησυχία. Η απάντησή του θα πρέπει να σας πείσει ότι δουλεύοντας ψυχοθεραπευτικά, δεν θα μοιάσετε στον ψυχοθεραπευτή σας αλλά θα έρθετε πολύ πιο κοντά στον πραγματικό σας Εαυτό".

 

6ος Μύθος : Οι θεραπευτές συνήθως συμφωνούν με τους πελάτες τους, μιας και η δουλειά τους είναι να τους κάνουν να νιώσουν καλύτερα.

Η δουλειά του θεραπευτή δεν είναι να ευχαριστεί τους πελάτες. Αντίθετα, δουλειά του είναι να τους προκαλέσει και να τους βοηθήσει να αναπτυχθούν. Σύμφωνα με τον Marter:

"Φυσικά, το να έχει κανείς μια δυνατή θεραπευτική σχέση ή μια θετική σχέση συνεργασίας είναι το κλειδί για επιτυχία στη θεραπεία. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι ο θεραπευτής σου απλώς θα αποδεχτεί τις απόψεις σου κατά γράμμα και θα συμφωνήσει με όλα όσα λες.
Ως θεραπευτές, είμαστε εκπαιδευμένοι στο να αναγνωρίζουμε ότι πάντα υπάρχουν διαφορετικές πλευρές στην ίδια ιστορία. Παρατηρούμε μοτίβα και τάσεις συμπεριφοράς, εμπειρίες και είδη σχέσεων.

Καταλαβαίνουμε συνήθως όταν υπάρχουν ελλιπείς πληροφορίες ή όταν κάποια από τα λεγόμενα των πελατών μας δεν ευσταθούν, και θα τους προκαλέσουμε να εξερευνήσουν αυτά τα 'τυφλά σημεία', υποστηρίζοντάς τους σε αυτήν την διαδικασία ανάπτυξης της ενόρασης και της επίγνωσής τους.

Ενώ ο θεραπευτής θα δείξει συνηθέστερα ενσυναίσθηση σε μια συναισθηματική αντίδραση του πελάτη σε μια κατάσταση, θα τον ενθαρρύνει επίσης να αναθεωρήσει τον τρόπο σκέψης του, το σύστημα ιδεών του ή θα τον κάνει να δει τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία, ώστε να τον βοηθήσει να μάθει, να αναπτυχθεί και να προχωρήσει μπροστά στη ζωή του".

 

7ος Μύθος : Ένας θεραπευτής ποτέ δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση.

Μερικές φορές το να παίρνει ένας θεραπευτής ξεκάθαρα θέση είναι αναγκαίο γιατί οδηγεί σε πρόοδο. Σύμφωνα με την Terri Orbuch, Ph.D, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέα του βιβλίου "Finding Love Again: Six Simple Steps to a New and Happy Relationship" ("Βρίσκοντας ξανά την Αγάπη:Έξι απλά βήματα για μια καινούργια και ευτυχισμένη σχέση"):

"Ενίοτε, ένας θεραπευτής παίρνει θέση είτε για να εξασφαλίσει την πρόοδο του ζευγαριού, είτε για να προκαλέσει έναν πελάτη, είτε για να επιλύσει ένα επείγον ειδικό θέμα. Για παράδειγμα, ας πούμε ότι ένα ζευγάρι έρχεται για συμβουλευτική γάμου. Ένας από τους δύο συντρόφους αρνείται να αλλάξει, και αρνείται να συζητήσει οποιοδήποτε θέμα ή να ακόμη και να ακούσει τον άλλο σύντροφο.

Ο σύντροφος που αρνείται να συζητήσει είναι πολύ θυμωμένος που βρίσκεται στο γραφείο του ψυχοθεραπευτή. Εκείνη τη στιγμή, ο θεραπευτής μπορεί να πει στον θυμωμένο σύντροφο: 'Γιατί είσαι εδώ αφού δε θες να συζητήσεις τίποτα;' ή 'Νομίζεις πως με το να μένεις αμέτοχος βοηθάς στο γάμο σου;' Για μένα, αυτό σημαίνει ότι παίρνω το μέρος του ενός συντρόφου με σκοπό να εμπλέξω στην διαδικασία και τον άλλο ή να βοηθήσω το ζευγάρι να προχωρήσει μαζί στη θεραπεία".

 

8ος Μύθος : Αν δε νιώσεις καλύτερα από την αρχή, η θεραπεία δε λειτουργεί.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η θεραπευτική διαδικασία εξαντλείται σε μια ή δύο συνεδρίες, λέει ο John Duffy,Ph.D, κλινικός ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου "The Available Parent: Radical Optimism for Raising Teens and Tweens" ("Ο Διαθέσιμος γονέας: Επαναστατική αισιοδοξία για την ανατροφή εφήβων και διδύμων").

"Αυτό είναι το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για να καταγραφεί η ιστορία και να εγκαθιδρυθεί μια μικρή αίσθηση εμπιστοσύνης", λέει. "Τότε, η θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει".

Οραματιστείτε το να νιώσετε καλύτερα όχι σαν να δέχεστε ένα πυροβολισμό στο γραφείο του γιατρού, αλλά σαν να τακτοποιείτε ένα ακατάστατο ντουλάπι. Σύμφωνα με τον Marter:

"Λέω στους πελάτες μου ότι το να ξεκινούν ψυχοθεραπεία μοιάζει λίγο με το να καθαρίζουν ένα ακατάστατο ντουλάπι. Αν τελικά αποφασίσετε ότι ήρθε η ώρα να τακτοποιήσετε ένα ντουλάπι που παραγεμίζατε με πράγματα για χρόνια, το πρώτο που έχετε να κάνετε είναι να τα βγάλετε όλα έξω. Καθώς όλα τα πράγματά σας είναι πεταμένα έξω στο δωμάτιο, είναι λογικό να νιώθετε ήδη καταβεβλημένοι και να ανησυχείτε ότι κάνατε τα πράγματα χειρότερα ή να πιστεύετε ότι ίσως δεν άξιζε να μπείτε σε όλη αυτή τη διαδικασία.

Το ξεκίνημα της ψυχοθεραπείας μπορεί να γίνει κουραστικό με έναν ανάλογο τρόπο, καθώς μοιράζεστε παλιές μνήμες και εμπειρίες με τον θεραπευτή σας, κάποιες από τις οποίες μπορεί να υπήρξαν πολύ δύσκολες.
Είναι συχνό να νιώθει κανείς λίγο χειρότερα πριν νιώσει καλύτερα, αλλά αν παραμείνει πιστός στη διαδικασία μπορεί να απελευθερωθεί από κάποια παλιά πράγματα, να ξαναδουλέψει άλλα, και να έχει ένα 'ντουλάπι' που θα λειτουργεί καλύτερα από ποτέ.

Πάντα ενθαρρύνω τους πελάτες μου να συζητήσουν τα άβολα συναισθήματά τους για τη θεραπεία απευθείας μαζί μου ώστε να μπορέσουμε να τα αντιμετωπίσουμε και να τα δουλέψουμε μαζί. Το θεραπευτικό ταξίδι της επούλωσης (των τραυμάτων) και της προσωπικής ανάπτυξης δεν είναι πάντα ανώδυνο αλλά η αίσθηση ότι έχεις επιλύσει δύσκολα θέματα το κάνουν πάντα αξιόλογο στο τέλος".

 

9ος Μύθος : Η αλλαγή πραγματοποιείται στη διάρκεια των συνεδριών.

Η αλλαγή συντελείται, στην πραγματικότητα, πριν και μετά τη θεραπευτική συνεδρία, λέει ο Duffy. "Υπάρχουν σίγουρα στιγμές ενόρασης και ανακαλύψεων (στη συνεδρία), αλλά για να συμβεί πραγματική αλλαγή που θα διαρκέσει, η περισσότερη δουλειά γίνεται ανάμεσα στις συνεδρίες".

Ο στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να εφαρμόσει ο πελάτης τις αλλαγές που συζητάει μέσα στην συνεδρία, έξω από αυτήν, στην πραγματική ζωή του, και αυτό, βέβαια, είναι το πιο δύσκολο κομμάτι.

 

10ος Μύθος : Το να βλέπεις ένα θεραπευτή σημαίνει ότι είσαι αδύναμος, κατεστραμμένος ή πραγματικά τρελός.

Δεν υπάρχει τίποτα αδύναμο ή τρελό στο να επεξεργάζεσαι συγκεκριμένα προβλήματα ή στο να προσπαθείς να ξεπεράσεις συμπτώματα που εισβάλλουν στη ζωή σου. Η θεραπεία σου δίνει τη δυνατότητα "να χρησιμοποιήσεις όλα τα εργαλεία που έχεις στη διάθεσή σου με σκοπό να μεγιστοποιήσεις την ικανοποίηση και την αποτελεσματικότητα στη ζωή", λέει ο Duffy. Ακούγεται έξυπνη στρατηγική, έτσι δεν είναι;

 

11ος Μύθος : Από τη στιγμή που θα ξεκινήσεις με ένα θεραπευτή, είναι καλύτερα να μην τον αλλάξεις.

Σύμφωνα με την Orbuch, "Αν δεν είσαι ικανοποιημένος με την πρόοδο που κάνεις ή δεν νιώθεις άνετα με τον θεραπευτή σου, οφείλεις στον εαυτό σου να τον αλλάξεις και να βρεις κάποιον που σου ταιριάζει καλύτερα".

Πώς μπορείς να βρεις έναν κλινικό ψυχολόγο με τον οποίο θα νιώθεις άνετα;
Σκέψου αρχικά τους λόγους για τους οποίους επισκέπτεσαι έναν θεραπευτή και κάνε μια έρευνα για τους καλύτερους τύπους θεραπευτικών προσεγγίσεων για τις συγκεκριμένες ανησυχίες, λέει ο Duffy. Για παράδειγμα, αν το άγχος δυσκολεύει τη ζωή σου, μετά από σχετική έρευνα, θα μάθεις ότι η γνωσιακή - συμπεριφορική προσέγγιση (ΓΣΘ) είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία. Επομένως, θα αναζητήσεις θεραπευτές ειδικευμένους στη ΓΣΘ.

Επίσης, σκέψου αν θα ήθελες να δουλέψεις με έναν θεραπευτή άντρα ή γυναίκα, λέει η Orbuch. Η Orbuch προτείνει να επικοινωνήσεις με δύο θεραπευτές και να τους κάνεις ερωτήσεις πριν κλείσεις ραντεβού. Ρώτησε τους για τα τυπικά προσόντα, την εκπαίδευση και την προσέγγιση που ακολουθούν. Στη συνέχεια, αποφάσισε αν νιώθεις ασφάλεια με τις απαντήσεις τους, τον τόνο της φωνής τους και οτιδήποτε άλλο είναι σημαντικό για σένα.

 

Κείμενο: MARGARITA TARTAKOVSKY, M.S.
Πηγή: http://psychcentral.com/lib/therapists-spill-11-myths-about-therapy/00012005 
Μετάφραση: Ολυμπιάννα Λαζανά, ψυχολόγος
Επιμέλεια στα ελληνικά: Αγγελική Μενεδιάτου, Ψυχολόγος Μ.Α. Κλινικής Ψυχολογίας, Πρόεδρος Δ.Σ. και Επιστημονική Υπεύθυνη του ΜΑΖΙ

Σκίτσο: "Στην πργματικότητα είμαι μια χαρά. Απλά μου αρέσει που εδώ μου επιτρέπεται να ανεβαίνω στον καναπέ". Πηγή: BIZARROCOMIC.BLOGSPOT.COM