Κατάθλιψη Φαρμακευτική αγωγή
ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΩΝ (ΓΕΝΙΚΑ)
Παρενέργεια (ή ανεπιθύμητη ενέργεια) είναι μια αρνητική, ανεπιθύμητη δράση του φαρμάκου. Όλα τα φάρμακα έχουν παρενέργειες, οι οποίες ποικίλλουν από ήπιες (π.χ. ελαφριά στομαχική διαταραχή) έως εξαιρετικά σοβαρές (σπάνια).
Μερικές παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών ενδέχεται να εμφανιστούν αμέσως μετά την έναρξη της θεραπείας. Οι περισσότερες είναι προσωρινές και υποχωρούν έπειτα από μερικές μέρες ή εβδομάδες. Οι παρενέργειες δεν συμβαίνουν σε όλους, επίσης σε άλλους ανθρώπους εμφανίζονται περισσότερο και σε άλλους λιγότερο. Οι γιατροί δεν μπορούν να προβλέψουν ποιες παρενέργειες θα παρουσιάσει ή όχι ένα άτομο. Ο λόγος για τον οποίο ορισμένα άτομα αντιμετωπίζουν περισσότερες παρενέργειες από άλλα είναι άγνωστος. Αν αισθάνεστε ότι έχετε παρενέργειες, οι οποίες σας προκαλούν ενοχλήσεις, συζητήστε με το γιατρό σας.
Γενικά, τα σύγχρονα αντικαταθλιπτικά (SSRIs, μιτραζαπίνη κ.ά.) δεν προκαλούν τόσο σοβαρές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα και ενοχλητικές παρενέργειες όσο τα φάρμακα παλιότερης γενιάς (τρικυκλικά και ΜΑΟΙs).
Μερικές από τις πιο συνηθισμένες παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών είναι οι εξής:
-ξηροστομία (βοηθούν η αυξημένη κατανάλωση νερού, η μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη, το συχνό πλύσιμο των δοντιών)
-διαταραχές του γαστρεντερικού (βοηθά η κατανάλωση ακατέργαστων δημητριακών, φρούτων και λαχανικών)
-αίσθημα ζάλης (συνιστάται η σταδιακή ανύψωση από το κρεβάτι ή την καρέκλα)
-θολή όραση
-ελαφρά υπνηλία (κατασταλτικά καταθλιπτικά: συνίσταται η λήψη του φαρμάκου πριν τον ύπνο) ή αντίθετα διέγερση (διεγερτικά αντικαταθλιπτικά: συνίσταται η λήψη του φαρμάκου το πρωί).
Περισσότερες πληροφορίες για τις παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών μπορείτε να βρείτε παρακάτω, στην αναλυτική περιγραφή των διαφόρων ειδών αντικαταθλιπτικών.
|
ΜΥΘΟΣ: |
Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα προκαλούν εθισμό και αλλάζουν την προσωπικότητα. |
|
|
|
|
ΑΛΗΘΕΙΑ: |
Τα αντικαταθλιπιτκά δεν προκαλούν εξάρτηση και εθισμό ούτε αλλάζουν την προσωπικότητα. Η σωστή χρήση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων όπως αυτή έχει οριστεί από το θεράποντα ιατρό εξασφαλίζει την ομαλή εξέλιξη της θεραπείας. Όταν η θεραπεία έχει ολοκληρωθεί, ο ασθενής, με την καθοδήγηση του θεράποντος ιατρού, μπορεί να διακόψει (σταδιακά) τα φάρμακα, χωρίς να προκύψει κανένα πρόβλημα. |
|
|
|
|
ΜΥΘΟΣ: |
Η λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων θα οδηγήσει σε αύξηση του βάρους |
|
|
|
|
ΑΛΗΘΕΙΑ: |
Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι μία από τις πιθανές παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών. Μερικά αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχουν περισσότερες πιθανότητες από άλλα να οδηγήσουν σε αύξηση του βάρους. Άλλα όμως μπορεί να σας κάνουν να χάσετε βάρος. Αν το θέμα του βάρους είναι κάτι που σας απασχολεί, καλύτερα να το συζητήσετε με το γιατρό σας. |
|
|
|
|
ΜΥΘΟΣ: |
Τα αντικαταθλιπτικά καταστρέφουν τη σεξουαλική ζωή. |
|
|
|
|
ΑΛΗΘΕΙΑ: |
Τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να έχουν επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία. Το πρόβλημα είναι συνήθως η δυσκολία στην επίτευξη οργασμού και όχι τόσο η έλλειψη επιθυμίας. Ωστόσο επειδή η ίδια η κατάθλιψη ρίχνει τη λίμπιντο, πολλές φορές δεν είναι σαφές αν για τα σεξουαλικά προβλήματα ευθύνεται η ασθένεια ή τα αντικαταθλιπτικά. Όπως και με άλλες παρενέργειες, ορισμένα αντικαταθλιπτικά μπορεί να είναι πιο πιθανό από κάποια άλλα να προκαλέσουν σεξουαλικά προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παρενέργεια των αντικαταθλιπτικών μπορεί να είναι ακριβώς η αντίθετη, δηλαδή η καθυστέρηση της εκσπερμάτισης (αυτό μπορεί να λειτουργήσει θετικά για κάποιους άντρες, ειδικά αν πριν είχαν πρόβλημα πρόωρης εκσπερμάτισης). Οι σεξουαλικές παρενέργειες είναι πιο σπάνιες στις γυναίκες. Σε κάθε περίπτωση, οι σεξουαλικές παρενέργειες μπορούν να αμβλυνθούν με την μείωση της δοσολογίας ή με την αλλαγή των αντικαταθλιπτικών, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού. Στις περιπτώσεις που οι παρενέργειες δεν μπορούν να επιλυθούν, γιατρός και ασθενής ακολουθούν την λογική κινδύνου-οφέλους: αν η βελτίωση της κατάθλιψης θεωρείται σημαντικότερη από την φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία, η φαρμακευτική αγωγή συνεχίζεται. Αν όχι, διακόπτεται. Τέλος, μπορεί ο γιατρός σας να σας συστήσει κάποιο φάρμακο για πρόβλημα στύσης (π.χ. Viagra) παράλληλα με το αντικαταθλιπτικό. |
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Πάντα ανατρέχετε στο ενημερωτικό φυλλάδιο ασθενούς του κατασκευαστή που συνοδεύει την συσκευασία του φαρμάκου σας για περισσότερες πληροφορίες και τον πλήρη κατάλογο των ανεπιθύμητων ενεργειών και προφυλάξεων. Αν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις ή απορίες σχετικά με την φαρμακευτική σας αγωγή, μην διστάσετε να ρωτήσετε τον γιατρό σας. Το παρόν ενημερωτικό κείμενο περιέχει μόνο γενικές πληροφορίες και δεν αντικαθιστά την εμπειρία και την κρίση του γιατρού σας, ο οποίος είναι και ο μόνος κατάλληλος και υπεύθυνος για το πλάνο της εξατομικευμένης θεραπευτικής σας αγωγής.
Κείμενο: Αγγελική Μενεδιάτου, Ψυχολόγος, Μ.Α. Κλινικής Ψυχολογίας και Άγγελος Κουκλινός, Ψυχίατρος