Το να προσπαθεί κάποιος να προσφέρει βοήθεια σε αγαπημένο πρόσωπο που πάσχει από κατάθλιψη είναι δύσκολο. Μπορεί να μην γνωρίζει πώς να δράσει. Μπορεί να ανησυχεί πως θα πει λάθος κουβέντες. Ακολουθούν προτάσεις σχετικά με το πώς να προσφέρει κάποιος θετική στήριξη:

1. Μη ζητάτε από τον δικό σας άνθρωπο να συνέλθει

Η κατάθλιψη είναι πραγματική νόσος. Οι άνθρωποι που εμφανίζουν κατάθλιψη δεν μπορούν απλώς να ‘σπρώξουν’ τον εαυτό τους και να αισθανθούν καλύτερα. Η ανάρρωση από την κατάθλιψη, χρειάζεται χρόνο και αγωγή. Σκεφτείτε το. Δεν θα ζητούσατε από κάποιον ασθενή με καρκίνο να συνέλθει από αυτό. Η κατάθλιψη είναι το ίδιο πραγματική νόσος όπως και σοβαρή.

2. Ακούστε

Αυτή τη στιγμή, αυτό που ενδεχομένως χρειάζεται περισσότερο ο δικός σας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη είναι κάποιον να τον ακούσει. Μην απορρίπτετε τιςανησυχίες του. Μην υποθέτετε ότι γνωρίζετε τι περνά. Απλώς ακούστε.

3. Ενθαρρύνετε τον αγαπημένο σας να είναι περισσότερο δραστήριος

Οι περισσότεροι άνθρωποι με κατάθλιψη απομονώνονται. Η απομόνωση μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση. Έτσι ενθαρρύνετε ευγενικά το φίλο σας να βγαίνει έξω περισσότερο. Προτείνετε να κάνετε πράγματα μαζί. Προσκαλέστε τον άνθρωπό σας έξω για φαγητό ή προτείνετέ του μια βόλτα στη γειτονιά. Μην τον πιέζετε πολύ. Να τον ενθαρρύνετε χωρίς να τον πιέζετε. Μην απαιτείτε. Άνθρωποι με κατάθλιψη αισθάνονται άσχημα όπως είναι. Αν πιέζετε, ο άνθρωπος με κατάθλιψη μπορεί να κάνει περισσότερο πίσω. Έτσι, αν κάποιος φίλος ή αγαπημένος απορρίπτει κάποια πρόσκλησή σας μην πιέζετε την κατάσταση. Αντ’ αυτού δώστε του λίγο χρόνο και στη συνέχεια ρωτήσετε ξανά. Να είστε επίμονος αλλά ευγενικός.

4. Ενθαρρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να συνεχίσει τη θεραπεία

Είναι σημαντικό να συνεχίζει ο αγαπημένος σας τη φαρμακευτική αγωγή και να κάνει τακτικά τσεκ απ. Μπορεί να χρειαστεί ενθάρρυνση να τρώει καλά, να κοιμάται αρκετά και να παραμένει μακριά από αλκοόλ και ουσίες. Θα μπορούσατε επίσης να προσφερθείτε να τον συνοδεύσετε στον θεραπευτή ή τον γιατρό του.

5. Δημιουργήστε σταθερό περιβάλλον

Η μείωση του στρες στο σπίτι μπορεί να βοηθήσει κάποιον με κατάθλιψη. Προσπαθήστε να βάλετε τον αγαπημένο σας σε πρόγραμμα, έτσι ώστε να γνωρίζει τι να περιμένει κάθε μέρα.

6. Να τονίσετε ότι θα αισθανθεί καλύτερα

Λόγω της κατάθλιψης, ο άνθρωπός σας μπορεί να αισθάνεται απελπισμένος. Να τον καθησυχάζετε. Η κατάθλιψη διαταράσσει την αντίληψη που έχει κάποιος για τον κόσμο. Αλλά με τον χρόνο και την αντιμετώπιση του προβλήματος, ο αγαπημένος σας θα δει πάλι καθαρά τον κόσμο.

www.iatronet.gr/article.asp?art_id=8623

1. είναι ανώφελο. είναι σαν να ζητάς από κάποιον που κάνει ελεύθερη πτώση να σταματήσει να πέφτει.
2. το δικαίωμα στη σιωπή είναι πολύ σημαντικό. το δικαίωμα στον προσωπικό χώρο είναι πολύ σημαντικό. έτσι σας νοιώθουμε παρόντες μέσα στην απουσία σας. αυτό σημαίνει σεβασμός και πέραν τούτου είναι κάτι που μας προσφέρει ασφάλεια. όταν θελήσουμε κάτι, θα μιλήσουμε. όταν χρειαστούμε βοήθεια, θα μιλήσουμε. να θυμόμαστε πάντα ποιος είναι ο άρρωστος στην όλη υπόθεση.
3. δεν είναι υποχρέωση κανενός να είναι δραστήριος άρα χρειάζεται τρόπος. αν δεν τον έχετε, καλλίτερα προχωρήστε κατευθείαν στο επόμενο βήμα.
4. τονίζετε τη σημασία της θεραπείας χωρίς να υποτιμάτε τη νοημοσύνη μας. το γνωρίζουμε πολύ καλά πως χρειαζόμαστε θεραπεία. ειδικά όταν έχουμε κατάθλιψη. (οι περισσότεροι θέλω να πιστεύω)
5. όχι φωνές, όχι φασαρίες, όχι πολλές επισκέψεις. δεν γίνεται το σπίτι να γίνει ένα ησυχαστήριο;
6. όσο κοινότυπο και να είναι καλλίτερα πείτε "θα περάσει" παρά "πάλεψέ το".

Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή διαταραχή που αλλάζει όχι μόνο τη ζωή του ατόμου που την βιώνει αλλά και των ανθρώπων που αποτελούν το στενό περιβάλλον του.

Εάν έχετε κι εσείς ένα αγαπημένο πρόσωπο που έχει κατάθλιψη, ίσως να αναρωτιέστε πώς θα μπορούσατε να τον/την βοηθήσετε αποτελεσματικά. Μπορεί μάλιστα στο παρελθόν να έχετε προσπαθήσει να προσφέρετε την βοήθεια σας και να έχετε απογοητευτεί βλέποντας την κατάσταση να μην βελτιώνεται.

Για να βοήθησετε το αγαπημένο σας πρόσωπο είναι σημαντικό να

1. Κατανοήσετε τη φύση της διαταραχής αυτής καθώς και το τι συνεπάγεται. Η κατάθλιψη είναι κάτι πολύ πιο βαθύ από μια απλή θλίψη ή μελαγχολία και χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα συμπτώματα όπως διαρκές συναίσθημα θλίψης ή κενού, απώλεια ευχαρίστησης για δραστηριότητες που πριν ήταν ευχάριστες, απώλεια ελπίδων,χαμηλή αυτοεκτίμηση, εκνευρισμό, αλλαγές στον ύπνο και στην όρεξη για φαγητό, αίσθημα εξουθένωσης, ενοχές , έλλειψη συγκέντρωσης, χρήση ουσιών , αυτοκτονικές σκέψεις. Βέβαια, η εμφάνιση των συμπτωμάτων ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν εμφανίζουν όλοι τα ίδια συμπτώματα ή με την ίδια ένταση.

2. Εάν κρίνετε ότι η κατάσταση είναι σοβαρή και ειδικά εαν υπάρχει αυτοκτονικός ιδεασμός, θα ήταν χρήσιμο να ενθαρύνετε το αγαπημένο σας πρόσωπο να αρχίσει κάποια θεραπεία. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η κατάθλιψη είναι μια θεραπεύσιμη διαταραχή και να το υπενθυμίζετε και στον ενδιαφερόμενο. Η φύση της κατάθλιψης είναι βέβαια τέτοια που ο άνθρωπος που υποφέρει από αυτήν μπορεί αν μη νιώθει το κίνητρο να αρχίσει θεραπεία.

3. Εάν το άτομο δεν επιθυμεί να αρχίσει κάποια θεραπεία, προσπαθήστε να δείξετε κατανόηση και να δηλώσετε την υποστήριξη σας μέχρι να νιώσει έτοιμος /η για το επόμενο βήμα.

4. Πολύ συχνά, η κατάθλιψη ενός ανθρώπου μπορεί να συνεπιφέρει συναισθήματα κούρασης, απογοήτευσης ή ακόμα και θυμού στα άτομα του στενού τους περιβάλλοντος. Για να είσαστε αποτελεσματικοί στην προσπάθεια σας να τον βοήθησετε, είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας και να έχετε χρόνο και εκτός της κατάστασης. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να απαλύνετε τη δική σας κούραση και να είστε πιο θετικοί απέναντι στον άνθρωπο σας.

5. Θυμηθείτε ότι η «κατάθλιψη» δεν είναι η πραγματική φύση του αγαπημένου σας προσώπου. Η διαταραχή αυτή αλλοιώνει την συμπεριφορά και το συναίσθημα και αυτό που βλέπετε στην επιφάνεια είναι αποτέλεσμα αυτής της αλλοίωσης. Εάν για παράδειγμα, ο σύντροφός σας δεν έχει ερωτική διάθεση, προσπαθείστε να μην το παίρνετε προσωπικά μιας και η κατάθλιψη δημιουργεί απώλεια της ικανότητας για ευχαρίστηση σε πολλούς τομείς της ζωής.

6. Δείξτε τους ότι τους αγαπάτε ανευ όρων και ότι θα είστε εκεί όταν σας χρειάζονται. Ακόμα κι όταν θέλετε να εκφράσετε την κούραση ή τον εκνευρισμό σας, προσπαθείστε να εξηγήσετε ότι αισθάνεστε έτσι λόγω του προβλήματος που αντιμετωπίζουν παρά με αυτούς τους ίδιους ως άτομα.

Πολύ σημαντικό είναι επίσης, να είστε προσεκτικοί στον τρόπο που επικοινωνείτε απέναντι τους και να αποφύγετε να κάνετε τα εξής λάθη στην επικοινωνία σας μαζί τους:
1. «Τι σου λείπει; Δεν έχεις σοβαρά προβλήματα για να αισθάνεσαι έτσι. Όλα είναι μες το μυαλό σου. Πρέπει ν’αρχίσεις να σκέφτεσαι θετικά».
Η κατάθλιψη δεν δημιουργείται απαραίτητα από την σοβαρότητα των προβλημάτων που υπάρχουν στη ζωή κάποιου μια δεδομένη στιγμή. Τα αίτια της δημιουργίας της είναι συχνά πολυπλοκότερα απ’ότι φανταζόμαστε. Όπως και να έχει η παραπάνω πρόταση, υπαινίσσεται ότι η κατάθλιψη που αισθάνεται ο άνθρωπος σας είναι παράλογη κι ότι όλα θα φτιάξουν όταν αρχίσει να σκέφτεται θετικά. Οι περισσότερες έρευνες βέβαια δείχνουν, ότι οι ίδιοι οι καταθλιπτικοί συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους που νιώθουν έτσι και πιέζονται εσωτερικά για να νιώσουν καλύτερα. Αυτή η εσωτερική κριτική και η πίεση είναι όμως ένας από τους παράγοντες που διατηρούν τον κύκλο της κατάθλιψης.
2. «Θέλεις πραγματικά να νιώσεις καλύτερα;Όποιος θέλει, μπορεί».
Παρόμοια με την πρώτη πρόταση, έτσι και αυτή ασκεί πίεση για γρήγορη βελτίωση και επικοινωνεί ότι η καλυτέρευση είναι θέμα θέλησης. Όπως και να έχει, όταν κάποιος ακούει «όποιος θέλει, μπορεί», πιθανώς να αισθανθεί αποτυχημένος μιας και δεν μπορεί να «νικήσει» την κατάθλιψη.
3. «Κανείς δεν είπε ότι η ζωή είναι εύκολη. Όλοι έχουν προβλήματα. Σταμάτα να λυπάσαι τον εαυτό σου και δείξε δύναμη».

Ο εκνευρισμός που επιφέρει η ζωή με κάποιον άνθρωπο που υποφέρει από κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει τα άτομα του περιβάλλοντος του να φερθούν με αυστηρότητα, πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα τον ξυπνήσουν και θα τον κάνουν να δεί την πραγματικότητα. Η ήδη χαμηλή αυτοεκτίμηση και η αποδοκιμασία του εαυτού που υπάρχει στην κατάθλιψη μπορεί όμως να ενισχυθεί με τέτοιου είδους προτάσεις οδηγώντας σε περαιτέρω θλίψη.

Πιο πολύ από την αυστηρότητα, τον άνθρωπό σας μπορεί να βοηθήσει η συμπονετικότητα, η εμπιστοσύνη, η αγάπη άνευ όρων και το να ξέρει πώς τον αποδέχεστε και του στέκεστε. Εάν νιώσει το αντίθετο, ίσως να εντείνει την απομόνωση του όχι μόνο για να μην αισθάνεται απόρριψη αλλά για να μην αισθάνεται ότι αποτελεί «βάρος».

Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon MSc
Συμβουλευτική Ψυχολόγος, NLP Practitioner
www.happymind.gr

βασιλη μπραβο γι αυτη τη δημοσιευση..το πρωτο αρθρο το ειχα διαβασει κι εγω πριν κανενα μηνα σε ενα ιστοτοπο...πολυ σωστο..απο την αρχη μεχρι το τελος του...
η δευτερη δημοσιευση ειναι ακριβωσ τα σχολια που θα ηθελα να κανω...το περιβαλλον καμμια φορα..μπορει να νιωθεισ οτι σε πολεμαει αντι να σε υποστηριζει...γιατι πραγματικα ενας πιεστικος λαθοσ χειρισμος...σε πολεμαει εκεινεσ τισ στιγμες που αγκομαχασ να αποκτησεις μια ισσοροπια..
και αυτο το παλεψε το!λες και εισαι αδυναμος...η...μαζοχιστης..να ηξερε μονο καποιος οτι ΔΕΝ ΠΑΛΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ...κσι το να πηγαινεις μια βολτα πχ και να αδειαζεις...η να σε λουζει ο πανικος..ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ...
ισωσ το εχω ξαναγραψει εδω..δεν θυμαμαι αλλα σε καποιο σταδιο...οι φιλοι λιγοτερο οι συγγενησ περισσοτερο και κυριωσ ο πατερασ μου με πιεζαν τοσο πολυ...μεχρι που τουσ καλεσε η ψυχιατρος μου και τουσ ειπε. ΑΦΗΣΤΕ ΤΗΝ ΗΣΥΧΗ...τοσο δογματικα...αφηστε την μεσα στο σπιτι ησυχη μεχρι να θελησει απο μονη τησ να κανει πραγματα....τελοσπαντων..γενικα αν καταλαβει κανεις οτι ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ τοτε θα καταλαβει κι οτι δεν ειναι γιατρος!!κι αρα δεν μπορει και δεν ξερει να το χειριστει...και ισωσ καταλαβει ποσο επικυνδυνες μπορει να γινουν οι συμβουλες του...οπωσ αντιστοιχα επικυνδυνεσ θα ηταν σε μια σωματικη νοσο..αλλα εκει κανουν πισω..λενε να παμε στο γιατρο..ενω τουσ ειδικουσ τησ ψυχικησ υγειας..δεν τουσ αντιλαμβανονται ολοι ως απαραιτητους...δυστυχως...ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΠΙΣΩ...
επετρξε μου να σχολιασω αλλα δυο σημεια
κανεις δεν ειπε οτι η ζωη ειναι ευκολη...ολοι εχουν προβληματα..
σα να ακουω τη μητερα μου...η ζωη δεν ειναι ευκολη ματια μου!!
ειναι!αν εισαι υγιεις...ψυχη τε και σωματι..ειναι!δεν εχουν καμμια σχεση οι δυσκολιες τισ ζωης με τη ΝΟΣΟ καταθλιψη...
και κατι τελευταιο...χτυπησε κατευθειαν μεσα μου!
ΑΣ ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΡΡΩΣΤΟΣ!
το να σου λενε ΣΥΝΕΧΕΙΑ ποοοσο πολυ λυπουνται για εσενα..και να σε ΠΙΕΖΟΥΝ με τον τροπο τουσ να εισαι καλα...ειναι ενα προσθετο βαροσ..αγχοσ κι ενοχες....
οταν σου λενε..θελω να γινεισ καλα..θελωω να σε δω ευτυχισμενη..3 ΦΟΡΕΣ ΤΗ ΜΕΡΑ..ΟΧΙ...ΝΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΜΠΟΝΙΑ...ΤΗΝ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ..ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΟΛΟ ΑΥΤΟ..ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΚΙΝΗΤΡΑ....
δεν με πειραζει που το λεω..δεν δινω στοιχεια του...αλλα ο πατερασ μου ειναι ακριβωσ αυτοσ ο χαρακτηρας...3 φορεσ τη μερα στο τηλεφωνο..μου λεει ποσο λυπαται..και οτι θελει να ειμαι καλα..με κανει να νιωθω ενοχες για την κατασταση μου..οτι τουσ επιβαρρυνω...ενοχεσ και στρεςς...θελουμε να ειστε εκει να μασ στηριξετε αλλα ΟΤΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΚΑΤΙ ΟΤΑΝ ΣΑΣ ΚΑΛΕΣΟΥΜΕ ΓΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ..Η ΔΙΑΚΡΙΤΗΚΟΤΗΤΑ..Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΛΟΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΓΟΝΕΙς!..ο πατεραε μου ειναι τοσο πιεστικοσ ν του εξηγω καθε φορα τα παντα..νιωθω οτι με φωναζει στο σπτιτι του για να με ανακρινει!εχεισ χασει η σχεση μασ παρα πολυ απο την σατση που κραταει...τελοσπαντων..το αναφερω και επειδη εκφραζομαι αλλα και γιατι μπορει να διαβαζει το κειμενο μου καποιοσ γονιος..καλο ειναι να ακουμε τα ατομα που το ζουν εκ των εσω...γιατι πραγματικα και σε αυτο δεν αδικω ΚΑΝΕΝΑΝ..αν δεν το εχεισ νιωσει δεν μπορεισ να το καταλαβεις...
οσο για το να σε ακουνε....
σπανιο πραγμα...αν το βρειτε παιδια...εκτιμηστε το σαν διαμαντι....
φιλια 20 ετων....την πηρε και τη σηκωσε με την καταθλιψη...παρολο που δεν ελεγα ΤΙΠΟΤΑ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΝ ΝΙΩΘΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ...δεν επρηζα ΚΑΝΕΝΑΝ..ΕΙΛΙΚΡΙΝΑ..ΔΕΝ ΕΚΦΡΑΖΟΜΟΥΝ...απλωσ δεν μετειχα..κιολασ στισ δραστηριοτητες..απομονωθηκα..ημουν εκει τηλεφωνικωσ να μου μιλησουν για τα παντα..κι οταν μετα απο 2 χρονια θελησα να πω καποια πραγματα..η απαντηση που εισεπραξα ηταν
τι το λες σε εμας???...
τελοσπαντων..βασιλη μου ξυπνησεσ αναμνησει και συναισθηματα..οπωσ και ναχει εξαιρετικα αρθρα.. σε ευχαριστουμε

πριν με βαρεσει η καταθλιψη κι ολες οι συνυπαρχουσεσ διαταραχεσ σπουδαζα ιατρικη
θυμαμαι λοιπον στο μαθημα τησ ψυχιατρικησ ενας εξαιρετικοσ καθηγητησ μασ ειχε πει
να θυμαστε 2 πραγματα...κανεις δεν ζει μια ευτυχισμενη ζωη και ξυπναει μια μερα με καταθλιψη
και οτι οι ψυχικεσ νοσοι ΔΕΝ ειναι νοσοι τησ βουλησης.κανεις δεν ΘΕΛΕΙ να νοσει..ΟΥΤΕ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΥΤΡΩΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΝΟΣΟ ΜΕ ΤΗ ΒΟΥΛΗΣΗ.....


και το οτι κανεισ δεν ζει μια ευτυχισμενοι ζωη για να ξυπνησει μια μερα με καταθλιψη ειναι ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΗ ΑΛΗΘΕΙΑ...καλο θα ειναι ο κοσμος να σταματησει αυτη τη φραση..
τι σου λειπει εσενα κλπ..
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΞΕΡΕΙς ΤΙ ΕΛΕΙΨΕ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ!ΟΥΤΕ ΠΩΣ ΖΕΙ...καμια φορα μπορει να εισαι γονιοσ του και παλι να μην ξερεις τι γινεται στην ψυχη του παιδιου σου...
οποτε αυτη η φραη ειναι απλα για γελια..ακομα κι εκει που φαινομενικα ειναι ολα τελεια...κατι θα υπαρχει που βασανιζει τον πασχοντα...κανεισ δεν ζει μια ευτυχισμενη ζωη και ξυπναει μια μερα με καταθλιψη...
λιγη διακριτικοτητα δεν βλαπτει πρωτου βιαστητε να κρινεται..αδυναμο εναν ανθρωπο που κατα εσας τα εχει ολα
μπορει με τον τροπο που τα εχει να μην εχει τιποτα

Η ΚΈΗ ΡΑΣΦΙΛΝΤ το λέει πολύ απλά σε μια συνέντευξη της <<δεν υπάρχουν λόγια να το περιγράψεις>> ,γιαυτό και είναι πολύ δύσκολο εως αδύνατον να το κατανοήσουν οι <<άλλοι>>,όποιοι κιαν είναι αυτοί.Οι ενοχές ειναι σύμπτωμα της κατάστασης ,της ασθένειας για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους ,είναι σύμπτωμα της ευαισθησίας που έτσι κιαλλιώς υπάρχει και γιαυτό δεν φταίει κανείς ,υπάρχει και πάει αγκαλιά με την κατάθλιψη .Πρέπει να εντρυφίσουμε όλοι και να μάθουμε τι κουβαλά μαζί της αυτή η ασθένεια ,και ποιές είναι οι προεκτασεις της ,αν μάθουμε καλά ολες τις εκφάνσεις της τότε θα την πολεμήσουμε καλύτερα στο πλάι σας όσοι σας αγαπάμε .Κανεις από αυτούς που είναι κοντά σας δεν κάνει κάτι λάθος με σκοπό να σας πληγώσει ,δεν υπάρχει αυτή η πρόθεση αλλοίμονο .Είναι η φύση της ασθένειας τέτοια που δυσκολεύει την συναισθηματική επικοινωνία και δεν είναι κακό να μας διδάξετε .Εγώ πχ θα ήθελα να ακούσω τι τον ενοχλει και τι όχι.Προσπαθώ να αφουγκρασθώ ,αλλά φοβάμαι μήπως μαντέψω λάθος .Δεν ξέρω επίσης αν αφήσω την σιωπή να παρεμβάλλεται μήπως το εκλάβει σαν αδιαφορία .Πραγματικά πολλές φορές είμαι σε αμηχανία και το χειρότερο ; το αντιλαμβάνεται απόλυτα !

δίνουμε τόση μεγάλη σημασία και βιαζόμαστε να πούμε "σε καταλαβαίνω" που ξεχνάμε να ακούσουμε τον άλλον...
ένα ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον χρειαζόμαστε οι πάσχοντες και να είναι εκεί η οικογένεια όταν είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε και όχι να ακούσουμε πως μας καταλαβαίνετε...
δεν καταλαβαίνετε και δεν σας κατηγορούμε γι' αυτό...