Με αφορμή την εξαιρετική συζήτηση για το αν/πώς/πότε λέμε για το πρόβλημά μας στο σύντροφό μας, σε συνδιασμό με όσα βλέπω και ακούω περί στίγματος, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας την θεώρησή μου για αυτό το θέμα και το πώς μπορούμε εμείς κατ'αρχάς οι ίδιοι να το αντιμετωπίσουμε.

Θα χρειαστεί να κάνω μια μικρή εισαγωγή πριν φτάσω στο ψητό, ελπίζω να έχω την υπομονή σας.

Ήταν μια φορά ένας τύπος και λέει: "Εγώ δεν μπορώ καθόλου τον ρατσισμό, ιδίως κατά των αφρικανικής καταγωγής συνανθρώπων μας".

Αυτό είναι ένα παράδειγμα "αυτοαναιρούμενης πρότασης". Δεν μπορώ τον ρατσισμό, αλλά εντάξει κάποια είδη ρατσισμού είναι λιγότερο χειρότερα από τα άλλα. Είναι μια πρόταση που δεν στέκει λογικά. Δεν αποτελεί μαθηματικό ή λογικό παράδοξο/λογοπαίγνιο, είναι μια ξεκάθαρη αντίφαση, καλυμμένη όμως κάτω από ευγενείς προθέσεις και γλυκό λόγο.

Ας δούμε τώρα τον παρακάτω διάλογο:

ΑΥΤΟΣ: Ποιες είναι οι θρησκευτικές σου πεποιθήσεις;
ΕΓΩ: Δεν πιστεύω στο μεταφυσικό.
ΑΥΤΟΣ: Δηλαδή;
ΕΓΩ: Να δεν πιστεύω ότι υπάρχουν φαντάσματα, βρυκόλακες, νεράιδες, άγγελοι, διαβόλοι και φυσικά θεοί, όντα δηλαδή που μπορούν κατά βούληση να παραβιάζουν τους φυσικούς νόμους.
ΑΥΤΟΣ: Δηλαδή είσαι ΑΘΕΟΣ!!!! (στίγμα)
ΕΓΩ: Ορίστε; Μα ΑΘΕΟΣ σημαίνει αυτός που στερείται το θεό, που δεν έχει θεό. Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχει θεός, συνεπώς πώς είναι δυνατόν ΝΑ ΣΤΕΡΟΥΜΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ;;; Αυτό φίλε μου είναι μια αυτοαναιρούμενη πρόταση. Το να μου λές ότι είμαι άθεος είναι μια ανύπαρκτη πρόταση. Όχι απλά ατυχής χρήση όρων, αλλά ανύπαρκτη πρόταση.

Πάμε τώρα στα δικά μας...
Πόσες και πόσες φορές βλέπω εκφράσεις του τύπου "Η ψυχική ασθένεια και το στίγμα", "Η ψυχική νόσος και η ανάγκη στήριξης από την οικογένεια" κλπ κλπ.

ΨΥΧΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ;;; ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗΣ;;;

Οι όροι αυτοί όχι απλά είναι ΛΑΘΟΣ, αλλά είναι αυτοί που δημιουργούν το ΣΤΙΓΜΑ.

Κατ'αρχάς, για ανθρώπους σαν και μένα που δεν πιστεύουν στο μεταφυσικό, ΨΥΧΗ δεν υπάρχει, συνεπώς οι παραπάνω όροι είναι ΑΚΥΡΟΙ.

Αλλά και για αυτούς που πιστεύουν ότι υπάρχει ψυχή, αυτή είναι κάτι το άυλο και αόριστο, κάτι έξω από τις διαστάσεις αυτού του κόσμου. Αλλά κατά ένα μαγικό τρόπο η ΨΥΧΗ έχει επαφές τρίτου τύπου με υλικά αντικείμενα όπως το lexotanil ή τα άλλα αντικαταθλιπτικά;;; Ε ΜΗΝ ΤΡΕΛΑΘΟΥΜΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΗΛΑΔΗ...

Τα πράγματα είναι απλά.
ΔΕΝ ΝΟΣΕΙ Η ΨΥΧΗ ΜΑΣ.
ΝΟΣΕΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ.
ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΘΗΣΗ.
ΧΡΟΝΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΠΑΘΗΣΗ.
Απλά, έχουμε την ατυχία η νόσος αυτή να μην χτυπάει το συκώτι ή την πίεση, αλλά να επηρεάζει τη συμπεριφορά μας και τον τρόπο σκέψης μας. Και ακόμα χειρότερα, η συμπεριφορά μας και ο τρόπος σκέψης μας συχνά χειροτερεύει ή επιτείνει τη σωματική πάθηση, αλληλεπιδρά δηλαδή με τη σωματική πάθηση.
Απλά πράγματα.

Πριν από 5 χρόνια είχα επισκεφτεί τον καλύτερο ψυχίατρο που είχα δει ποτέ. Την πρώτη φορά που πήγα μου λέει η επίσκεψη είναι 200 ευρώ την ώρα. Μένω κάγκελο. Μην ανυσηχείς μου λέει, δεν θα χρειαστεί να με δεις πολλές φορές... Και όντως έτσι έγινε, ο άνθρωπος ήταν αστέρι.
Μέσα στα επόμενα 5 λεπτά μου εξήγησε τα παρακάτω:
- Η διπολική διαταραχή είναι βασικά μια ανωμαλία στην έκκριση της αδρεναλίνης.
- Χαμηλή αδρεναλίνη και δεν μπορείς να πάρεις τα πόδια σου και πέφτεις σε κατάθλιψη.
- Υψηλή αδρεναλίνη και σε πιάνει υπομανία/μανία.
- Η μανία είναι που προκαλεί την κατάθλιψη και όχι το ανάποδο.
- Αν ελέγξεις τις μανίες δεν θα έχεις καταθλίψεις.
- Φάρμακα υπάρχουν για να ελέγξεις τις μανίες πολύ καλά.

Έμεινα κάγκελο. Μετά από τόσα χρόνια "ψυχικής ασθένειας" ξαφνικά ακούω ότι βασικά πρόκειται για ορμονική διαταραχή. Ένιωσα ταυτόχρονα φοβερή ανακούφιση και φοβερή οργή.

Γι'αυτό λοιπόν, εγώ πιστεύω ότι αν θέλουμε να χτυπήσουμε το στίγμα, το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να καταργήσουμε τους όρους "ψυχική ασθένεια" και "ψυχικά ασθενής". Τα ονόματα αυτά είναι όχι απλά ΛΑΘΟΣ και ΒΛΑΒΕΡΑ αλλά είναι ΑΝΥΠΑΡΚΤΑ σαν έννοιες.
Πρέπει να σταματήσουμε πρώτοι εμείς να χρησιμοποιούμε αυτούς τους όρους, και σε δεύτερο βήμα να μάθουμε τους τρίτους να μην τους χρησιμοποιούν.

Δεν αποτελεί δικαιολογία το ότι ναι ρε παιδάκι μου, καταλαβαίνουμε ότι ο όρος δεν είναι κυριολεκτικός και προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα και άλλα τέτοια ρομαντικά.

Οι όροι αυτοί ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ.
Πρέπει να εξαφανιστούν και να αντικατασταθούν με καταλληλότερους.
Δεν ξέρω ποιούς αλλά αν στίψουμε τα μυαλά μας κάτι θα βρούμε.

Περιμένω τα σχόλιά σας!
Ευχαριστώ για το χρόνο σας!

Κατά την προσωπική μου άποψη εχεις δίκιο σε ότι αφορά το γλωσσολογικό κομμάτι. Ωστόσο γιατί να έχουμε την ανάγκη να παίζουμε με τις λέξεις? Δλδ αν αυτό που λέμε ψυχική νόσος ο μπαμπινιώτης το πει : Χρόνια σωματική νόσος με επιπτώσεις στο νευρικό σύστημα ή ότι άλλος θες, αλλάζει η νόσος αυτή καθε αυτή? Αλλάζουν τα συμπτώματα?,η διάγνωση, θεραπεία κτλ κτλ? Δε νομίζω πως είναι οι λέξεις (περι ψυχής κτλ κτλ) που δημιουργούν το στίγμα, αλλά το γεγονός πως η σοβαρή ψυχική νόσος έχει συμπεριφορικές επιδράσεις στον πληθυσμό (έστω και σπάνια). Αυτός που έχει καρκίνο (σωματική νόσος) δεν επηρεάζει τον γείτονα . Αλλά αυτές οι σπάνιες περιπτώσεις σοβαρής διπολικής νόσου (σε φάση μανίας) μπορεί να τον σπάσει στο ξύλο.(βέβαια αν ο άλλος έχει AIDS, εκεί να δείτε απομόνωση και στιγμα)Για αυτό και η ποιο αποδεκτή ψυχική νόσος είναι η κατάθλιψη.Δεν αποτελεί απειλή για τον άλλον(συνηθώς). Το κακό είναι ότι λόγω υπεργενίκευσης αυτα τα σπάνια ,και λόγω των ΜΜΕ (ο σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι) προκαλούν αυτό το φόβο. Τέλος το στίγμα ίσως προκαλείτε και απο την ανάγκη διαχωρσμού και σχηματισμού ομάδων και λόγω συμπλεγμάτων κατωτερότητας: Ασε το Δημήτρη να λέει βλακείες ,είναι φευγάτος...εγώ έχω δικιο. Σιγά μη δώσω σημασία στα λόγια ενός τρελλού. Τέλος οτιδήποτε ξεφεύγει απο το κοινό ,και προκαλεί ανομοιογένεια στην κοινωνική ομάδα,της προκαλεί και δυσφορία.

α!! ξέχασα και ως λόγο την έλλειψη παιδείας, μόρφωσης και συμπόνιας.

balance, καλώς ήρθες!

για μενα στιγμα ειναι να ξεχωριζεις μια ομαδα ανθρωπων κ
να την κατηγορείς για κατι που δν εχει νοημα.
ενας αποφυλακισμενος πχ
το αν θα τον αποκαλεσουμε πρωην φυλακισμενο,
αποφυλακισμενο κ δν ξερω πως αλλιως δν αλλαζει κατι.
ειναι καποιος που φυλακιστηκε παραβιαζονατας ενα νομο.

να ερθουμε στα δικα μας τωρα.
καποιες λεξεις τρομαζουν τον κοσμο επειδη δν γνωριζει.
οταν ακουσα πρωτη φορα την λεξη μανιοκαταθλιψη, τρομαξα γιατι απευθυνονταν
σε μενα.
λεω ωχ τι ειναι αυτο...
κατι ασχημο
μανιακος δολοφονος μου θυμισε
αφου διαβασα, εμαθα.
καποιος που δν εχει σχεση με αυτα, αν του πεταξεις μια τετοια λεξη, θα αρχισει να τρεχει.
ας πουμε πως δν ειμαστε ψυχικα ασθενείς γιατι οι διαταραχες εχουν να κανουν με ουσιες στον εγκεφαλο μας κ χημεια.
επηρεαζεται κ το συναισθημα ομως.

δν ξερω αν πρεπει να μπουμε στη διαδικασια να ψαχνουμε για νεες λεξεις...
το σίγουρο ειναι πως οφείλουμε να καταπολεμησουμε το στιγμα.
κ σαν πρωτο βημα θεωρώ πως η ενημερωση ειναι το καλυτερο.

Πριν από μερικά χρόνια, εν μέσω διαβασμάτων περί NLP, βιοματικών εργαστηρίων, κλπ, άκουσα με έκπληξη και αρχικά μεγάλη δυσπιστία το εξής:

"Δεν καθορίζει μόνο ο τρόπος που σκεφτόμαστε τον τρόπο που μιλάμε, αλλά και ο τρόπος που μιλάμε καθορίζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Αν θες να αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι, άρχισε να μιλάς διαφορετικά".

Η αρχική μου αντίδραση ήταν, ότι αυτά είναι παιχνίδια με τις λέξεις και τι νόημα έχει π.χ. να λέω "αφροαμερικανός" όταν μέσα στο μυαλό μου λέω "μαύρος"; Και αλλάζει το τι πραγματικά είναι το ποιον όρο θα χρησιμοποιήσω, και άλλα τέτοια.

Αλλά... το δοκίμασα...
Και απλά... δουλεύει...
Βασικά είναι σαν να κάνεις πλύση εγκεφάλου στον εαυτό σου.
Το σύστημα ΓΛΩΣΣΑ-ΣΚΕΨΗ θα έρθει σε συμφωνία.

Και από τότε άρχισα να προσέχω και να παρατηρώ κάθε λέξη που λέω και κάθε λέξη που λένε οι άλλοι. Και γι'αυτό τώρα φωνάζω για τον όρο ΨΥΧΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ.
Ο όρος δεν υφίσταται και εξήγησα γιατί.
Είναι συνεπώς ΛΑΘΟΣ γλώσσα.
Όμως ΓΛΩΣΣΑ-ΣΚΕΨΗ πάντα έρχονται σε συμφωνία.
Άρα έχουμε ΛΑΘΟΣ ΣΚΕΨΗ.

Και αυτή η λάθος σκέψη κουβαλά πολλά λανθασμένα πρότυπα δεκαετιών μέσα της, όπως τον σχιζοφρενή δολοφόνο με το πριόνι, ή τον παρανοϊκό δολοφόνο με το ξεσκονόπανο, ή τον μανιακό δολοφόνο με το τσεκούρι, χωρίς σχεδόν κανείς από αυτούς που βλέπουν ή ακούν για αυτές τις ταινίες να ξέρουν τι πάει να πει σχιζοφρένια και τι παράνοια και τι μανία.

Να σου πω εγώ πως θα όριζα την ΨΥΧΙΚΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ αν θέλαμε σώνει και καλά να δώσουμε ένα νόημα στον όρο;

Αναιτιολόγητη αλλά ολοκληρωτική πίστη σε αβάσιμες/αναπόδεικτες ιδέες, η οποία ίσως και να οδηγεί το άτομο σε συμπεριφορές που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα τρίτων.

Ο ρατσιστής είναι ψυχικά ασθενής.
Ο βιαστής είναι ψυχικά ασθενής.
Αυτός που δέρνει τη γυναίκα του είναι ψυχικά ασθενής.
Αυτός που κακοποιεί το παιδί του είναι ψυχικά ασθενής.
Αυτός που κάνει έγκλημα ερωτικού πάθους είναι ψυχικά ασθενής.
Ο πυρομανής είναι ψυχικά ασθενής.
Αυτός που παίρνει ένα πολυβόλο και σκοτώνει όποιον βρει μπροστά του είναι ψυχικά ασθενής.
Οι παιδεραστές είναι ψυχικά ασθενείς.
Οι περισσότεροι πολιτικοί αρχηγοί είναι ψυχικά ασθενείς
Και η λίστα δεν έχει τελειωμό καθώς ανεβαίνουμε στην εγκληματική κλίμακα.

Αλλά κατ'εμέ, μέσα της ΔΕΝ έχει ούτε την κατάθλιψη, ούτε τη διπολική διαταραχή.
Αυτές είναι ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ και ως τέτοιες πρέπει να τις σκεφτόμαστε και να τις αντιμετωπίζουμε όλοι, και οι πάσχοντες και οι υπόλοιποι.

Πράγματι και εγώ πιστεύω σε αυτή την αλληλεπίδραση. Όπως πχ η καταθλιπτική διάθεση προκαλεί αρνητικες σκέψεις και vice verca, οι αρνητικές σκέψεις προκαλούν καταθλιπτική διάθεση. Ίσως η αλήθεια είναι στη μέση.Ίσως όλα αυτά που αναφέρθηκαν συμβάλλουν στο στίγμα,αλλα σίγουρα οχι το κάθε αίτιο ξεχωριστά και μοναδικά

Balance ,πολύ κατανοητά και παραδεκτά αυτά που γράφεις ,όμως οι κοινωνίες χρειάζονται χρόνο προκειμένου να ενσωματώσουν τέτοιες ιδέες και απόψεις ,αν και σιγά σιγά προκύπτει ως ανάγκη δεδομένου ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι νοσούν στις μέρες μας από διαταραχές διάθεσης.θα αναφερθώ στη δική μας περίπτωση ,όπου πριν τα συμπτώματα φουντώσουν και εκδηλωθεί η ασθένεια σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια ,χωρίς να είμαστε γιατροί με τις ελάχιστες γνώσεις που διαθέτουμε ,συμβουλεύαμε το παιδί μας να χαμηλώσει την ένταση της ζωής του, να συγκεντρωθεί σε συγκεκριμένες ασχολίες ,να τρώει καλύτερα ,να κοιμάται και να γυμνάζεται για να τονώσει την σεροτονίνη του.Τι θέλω να πω; ότι βλέπαμε σωματικά συμπτώματα με αρνητική προέκταση στη συμπεριφορά του και ποτέ δεν πήγε ο νους μας σε ψυχική ασθένεια (ακόμα και τώρα έχω πολλές αμφιβολίες όπως κιεσυ Μπαλανς) . Αργότερα όταν είχε μπεί πλέον η διάγνωση και μετά το αρχικό σοκ που υποβληθήκαμε ,λόγω αναγκαστικής εισαγωγής σε δημόσιο ψυχιατρείο, αρχίσαμε σιγά σιγά μόνοι μας και σε σύντομο χρονικό διάστημα να ξεπερνάμε τις προκαταλήψεις της κοινωνίας ,αποδεχθήκαμε το γεγονός και τώρα με συγκεκριμένες πρακτικές ενσωματώσαμε το πρόβλημα του παιδιού στη ζωή μας σάν να έπασχε από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια.Με ποιο τρόπο; το συζητάμε σε κάθε περίσταση ,γιατί πιστεύουμε ακράδαντα ότι είναι ένα πρόβλημα υγείας ,όπως όλα τα άλλα ,συμμετέχει μαζί μας σε κάθε κοινωνική εκδήλωση ,έχει τους ίδιους φίλους που γνωρίζουν τα πάντα και δεν σταματάμε να ελπίζουμε ότι θα καλυτερεύσει η κατάσταση του και θα συνεχίσει τη ζωή του από εκεί που τη σταμάτησε .Να μη ξεχνάμε πως αντιδρούσαν οι οικογένειες πριν μερικές δεκαετίες ,οπου οι ίδιες πρώτα αυτοστιγματίζονταν και μπαίνανε στο περιθώριο της ζωής .Βέβαια ο γείτονας όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Γιώργος δεν θα καταλάβει ποτέ και ούτε είναι υποχρεωμένος ,άλλωστε δεν θα καταλάβει και την χαρά σου όχι μόνο τη στεναχώρια σου,μέχρι βέβαια να ξεσπάσει κάποιο πρόβλημα και στο δικό του περιβάλλον ,γιατί πλέον τα ποσοστά αυτής της κατηγορίας τρων ασθενειών ανεβαίνουν δραματικά.