Το βασικό χαρακτηριστικό της Κυκλοθυμικής Διαταραχής είναι μια χρόνια κάτασταση διαταραχής της διάθεσης που παρουσιάζει συνεχώς διακυμάνσεις. Η ασταθής διάθεση μπορεί να διαρκεί ήμερες, εβδομάδες ή μήνες και σ' αυτήν εναλλάσσονται η κατάθλιψη, η ευερεθιστότητα, η χαρά και η σχετικά φυσιολογική διάθεση. Πολλοί ασθενείς παραπονιούνται για απρόβλεπτες μεταβολές της ενεργητικότητας, ασαφή σωματικά ενοχλήματα και για εποχιακό μοτίβο των διακυμάνσεων της διάθεσης (π.χ. κατάθλιψη το χειμώνα). Στο ένα τρίτο τουλάχιστον των περιπτώσεων, πριν από την έναρξη της διπολικής διαταραχής Ι ή II προηγείται κυκλοθυμία.
Τα βασικά κριτήρια για την διάγνωση (κατά DSM-IV) είναι τα εξής:
1. Για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 ετών (1 έτους για παιδιά και εφήβους), παρατηρούνται πολυάριθμες περίοδοι με υπομανιακά συμπτώματα και πολυάριθμες περίοδοι με καταθλιπτικά συμπτώματα που δεν φτάνουν όμως ποτέ να συμπληρώσουν τα κριτήρια για Μανιακό ή Μείζων Καταθλιπτικό επεισόδιο.
2. Κατά την διάρκεια της περιόδου αυτών των 2 χρόνων (1 χρόνου για παιδιά και εφήβους) ποτέ το άτομο δεν ήταν ελεύθερο των παραπάνω συμπτωμάτων για περισσότερο από 2 μήνες την φορά.
Τα συμπτώματα δεν οφείλονται στα άμεσα φυσιολογικά αποτελέσματα της δράσης μιας ουσίας (π.χ. ναρκωτικών ουσιών, φαρμάκων κλπ.) ή μιας γενικής ιατρικής κατάστασης (π.χ. υπερθυρεοειδισμός) και προκαλούν κλινικά σημαντική υποκειμενική ενόχληση ή έκπτωση στον κοινωνικό, επαγγελματικό ή άλλους σημαντικούς τομείς της λειτουργικότητας. Η έκπτωση αυτή οφείλεται στις συνεχώς επαναλαμβανόμενες απρόβλεπτες κυκλικές αλλαγές της διάθεσης που κάνουν το άτρομο να φαίνεται ασυνεπές, απρόβλεπτο, οξύθυμο, κακόκεφο και αναξιόπιστο.
Η συχνότητα της διαταραχής στο γενικό πληθυσμό υπολογίζεται μεταξύ 0,4% και 1%. Συνήθως αρχίζει νωρίς στην εφηβεία ή στην αρχή της ενήλικης ζωής και είναι εξίσου συχνή σε άντρες και σε γυναίκες. Ίσως αποτελεί μια ιδιοσυγκρασιακή προδιάθεση για άλλες διαταραχές της διάθεσης και ειδικά διπολικές διαταραχές.
Κείμενο: Αγγελική Μενεδιάτου, Ψυχολόγος, Μ.Α. Κλινικής Ψυχολογίας, Ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος του ΔΣ του ΜΑΖΙ